*
عورت یعنی جاهایی که نشان دادن از خود و دیدن از سایرین حرام است. عورت مردها از زیر ناف تا زیر زانو بوده و عورت زنان به جز دستها تا مچ، دایره ی صورت و پاها تا قوزک، تمامی اعضاء بدن آنها عورت میباشد. بنابراین دستها تا مچ و دایره ی صورت، در هیچیک از آقایان و خانمها عورت نبوده و دیدن و تماس داشتن آقایان با آقایان و خانمها با خانمها با این اعضاء هیچگونه مشکل شرعی ایجاد نمیکند. اما اگر منظور شما دوست عزیز، دست دادن آقایان و خانمها و روبوسی آنان به هنگام سلام باشد، این عمل کاملا نامشروع و حرام بوده و دین مقدس اسلام، به شدت آنرا نهی نموده است.

*
رنگ كردن موي سر هيچگونه اشكال شرعي ندارد، هرگاه رنگي كه مورد استفاده قرار ميگيرد داراي جرم نبوده و مانع از وصول آب به موها نشود. و نيز هدف از رنگ كردن موها، نشان دادن آن به اجانب و نامحرم نباشد.

*
میزان و قدر مسنون ریش یک فرد عاقل و بالغ، به اندازه ی یک قبضه (یک پنجه دست) خود شخص است. این مقدار در شرع مقدس اسلام سنت شناخته شده است. زیرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و سلم در یک حدیثی میفرمایند: خَالِفُوا المُشرِکِینَ وَفِّرُوا اللِّحَی وَ اَحفُوا الشَّوَارِبَ یعنی: از شباهت با مشرکان پرهیز کنید و ریش هایتان را بلند و سبیل هایتان را کوتاه نمایید. از آنجا که این حدیث مجمل بوده و نیاز به توضیح دارد، آثار و سیره ی عملی اصحاب کرام، این حدیث مجمل را بیان کرده و اندازه ی آنرا تبیین می نماید. زیرا طبق حدیثی از حضرت ابن عمر و ابی هریره رضی الله عنهما اندازه ی ریش و قدر مسنون آن مشخص شده است. ایشان به اندازه ی یک قبضه ریش گذاشته و مازاد آنرا کوتاه می نمودند. همچنین تمامی اصحاب کرام نیز به این روش عمل می نمودند. بنابراین این مقدار برای این امت به عنوان سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم به یادگار مانده است.

*
طبق نظر فقهاء حنفی، شنیدن موسیقی مکروه تحریمه میباشد. تفاوتی ندارد که آن، موسیقی ترکمنی (دوتار ـ غجق) باشد و یا غیره اعم از طبل و سه تار و نی و سنتور و ماهور ... در روایتی از ابن عساکر آمده است که انس بن مالک گفت: هر کس در پای ترانه ی آواز خوانی بنشیند، در قیامت گوشهایش را از سرب مذاب پر میکنند. همچنین در روایتی از ترمذی به نقل از حضرت علی کرم الله وجهه آمده است، آنگاه که امت من مرتکب 15 عمل ناشایست شوند، بلا بر آنان نازل خواهد شد: وقتیکه اموال، در میان عده ی معدودی دست به دست شود، امانت غنیمت محسوب شود، دادن زکات ضرر و زیان به حساب آید، مرد از زنش اطاعت کرده و با مادر خویش قطع رابطه کند، به دوستش نیکی کرده اما به پدرش جفا نماید، صدای مردمان در مساجد بلند شود، ریاست قبائل بر عهده ی افراد فاسق و تبهکار باشد، پست ترین افراد جامعه رهبر آن ملت شود، به افراد شرور و ظالم بخاطر ترس از شر و ظلم آنان احترام گذاشته شود، شراب نوشیده شود و لباسهای حریر و ابریشم بر تن پوشیده شود و آوازه خوانی و آلات موسیقی رواج یابد، نسل جدید امت، گذشتگان و پیشینیان را لعنت کند، در این شرایط باید منتظر طوفانی سرخ رنگ یا خواری و یا مسخ (تغییر چهره) باشند.


حضرت امام احمد بن حنبل رضی الله عنه حدیثی از رسول اکرم صلی الله علیه و سلم نقل کرده و میفرماید: پروردگارم مرا به عنوان رحمت و برکت جهانیان فرستاد و امر نمود تا تار و فلوت و شراب و بتها را نابود سازم. بدون شک رواج آهنگهای مبتذل و نمایشهای مستهجن و شراب و زنهای آوازه خوان و رقاصه های عریان و ترویج سی دی و فیلمهای آنان، همگی برنامه های سیاسی جوامع غربی و کفر است که میخواهند جوامع اسلامی را در معرض این سیل خانه برانداز قرار داده تا دیگر به ادای وظیفه و امر به معروف و نهی از منکر نپردازند و یارای مقاومت و جهاد در برابر سیاستهای دین ستیزانه ی آنان نداشته باشند. تردیدی نیست که دستیابی امت اسلامی به منتهای عظمت و قدرتمندی و شوکت و تسخیر اغلب مناطق شرق و غرب جهان، با کنار گذاشتن بی بند و باری و فسادی بوده است که اسلام آنرا تحریم کرده بود. این موفقیت عظیم حاصل التزام مسلمانان به تشریع و شیوه ی زندگی قرآنی و جدیت جوانان و مردان این امت از کوچک و بزرگ بوده است. لذا برای دستیابی به آن عظمت و مجد گذشته، چاره ای نداریم مگر اینکه به مشی و سیره ی آن عزیزان تمسک کرده و به راه و روش آنان در زندگی و اداره ی جامعه اسلامی چنگ زنیم.

*
گذاشتن عکس از جمله مسائلی است که بین فقهاء مذهب اختلاف نظر وجود دارد. از نظر ما گذاشتن هر گونه عکس در منازل، هیچگونه مشکل شرعی ندارد و جائز است.

*
میزان و قدر مسنون ریش یک فرد عاقل و بالغ، به اندازه ی یک قبضه (یک پنجه دست) خود شخص است. این مقدار در شرع مقدس اسلام سنت شناخته شده است. زیرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و سلم در یک حدیثی میفرمایند: خَالِفُوا المُشرِکِینَ وَفِّرُوا اللِّحَی وَ اَحفُوا الشَّوَارِبَ یعنی: از شباهت با مشرکان پرهیز کنید و ریشهایتان را بلند و سبیل هایتان را کوتاه نمایید. از آنجا که این حدیث مجمل بوده و نیاز به توضیح دارد، آثار و سیره ی عملی اصحاب کرام، این حدیث مجمل را بیان کرده و اندازه ی آنرا تبیین مینماید. زیرا طبق حدیثی از حضرت ابن عمر و ابی هریرة رضی الله عنهما اندازه ی ریش و قدر مسنون آن مشخص شده است. ایشان به اندازه ی یک قبضه ریش گذاشته و مازاد آنرا کوتاه مینمودند. همچنین تمامی اصحاب کرام نیز به این روش عمل مینمودند. بنابراین این مقدار برای این امت به عنوان سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم به یادگار مانده است.


البته در مورد ریش و اندازه آن دو نظریه مطرح است: 1ـ گذاشتن ریش به اندازه یک پنجه دست سنت موکده بوده و کوتاه کردن یا تراشیدن آن به هیچوجه صحیح نبوده و حرام میباشد. 2ـ گذاشتن ریش به اندازه یک پنجه دست، سنت زوائده بوده و گذاشتن آن به اندازه ای کوتاه تر از آن، به طوری که بیننده شخص را ریش دار به حساب آورد، سنت موکده میباشد.

حکم سنت زوائده برابر با حکم مستحب است. یعنی اینکه شخص با انجام آن ثواب داده شده اما با ترک آن مستوجب عقاب نمیگردد. اما سنت موکده همانگونه که از نامش پیداست تاکید بسیاری برای انجام آن از سوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم شده است لذا با ترک آن احتمال عذاب الهی بوده، حتی در یک حدیثی «محرومیت از شفاعت پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم» به عنوان عقوبت ترک سنت موکده ذکر شده است. اگرچه نظریه اولی بهتر و کامل تر است اما به نظر میرسد در اوضاع کنونی، نظریه ی دومی برای مردمان امروزی سهل تر و آسان تر باشد. و الله اعلم

*
در مورد انواع بازیها چون فوتبال ...، نظریه ی برتر اینست که انجام هر گونه بازی که در آن هر گونه اعتیاد و عادت کردن نبوده و عاری از هر گونه شرط و قمار است، مکروه تحریمه بوده و در صورت دارا بودن شرط و قمار و باز داشتن از عبادت و اذکار، مطلقا حرام میباشد.

طبق نظریه ی فقهاء مذهب حنفی، مکروه تنزیهه قریب و نزدیک به حلال است. لذا به هیچوجه در ارتکاب به آن هیچگونه عذابی نبوده، اما در صورت دوری از آن، اندک ثوابی به تارک آن داده خواهد شد. رد المحتار ج 6 ص 337

*
تلویزیون و امثال آن مانند رادیو، روزنامه و مجله ... از ابزار بسیار مهم تبلیغ و تعلیم هستند و به عنوان وسیله ای برای اهداف و مقاصدی بکار میروند و حکم آنها مانند حکم سایر وسایل است. لذا بطور مطلق نمیتوان گفت که آنها خوب هستند و یا بد همانگونه که بطور مطلق نمیتوان به آنها گفت که حلال هستند یا حرام. بلکه حکم آنها بر حسب اهداف و مقاصد و یا برنامه ها و چیز های دیگری است که به دنبال دارند. یعنی وسایل ذاتاً نه خوب هستند و نه بد. اگر در کار خیر به کار رفته باشند حلال و اگر در کار شر به کار رفته شوند حرام هستند. مانند شمشیر که در دست مجاهد اسلام یکی از ابزار جهاد است ولی در دست راهزن یکی از ابزار خیانت و جنایت است.


حکم هر چیزی بر حسب استعمال آن است و حکم وسایل پیوسته در حکم مقاصد آن است. همانطور که ممکن است تلویزیون، رادیو ... یکی از مهمترین وسایل سازندگی حیات و پرورش فکری، روحی، روانی، اخلاقی و اجتماعی باشد، همچنین ممکن است یکی از ابزار مهم تخریب و فساد فکری، روانی و دینی و اخلاقی جامعه باشد. بنابرین حکم آنها به نوع استفاده آنها بستگی دارد. آنچه که میتوانیم در اینباره بگوییم این است که این گونه وسایل هم در بردارنده ی خیر هستند و هم شر. همانطور که هم در بردارنده ی حلال هستند و هم حرام.


مسلمان باید خود قضاوت کرده و وجدان خود را به کار بندد و هنگام خیر و ثواب تلویزیون و امثال آن را باز کرده و هنگام نمایش شر و بدی آن را ببندد به این معنی شخصی میتواند از تلویزیون، اخبار ... را مشاهده کرده و به برنامه های فرهنگی دینی، اخلاقی، آموزشی و رفاهی مشروع، گوش فرا داده و نظاره گر شود و به کودکان و نوجوانان اجازه دهد تا برنامه های آموزشی و سرگرمیهای مشروع و مفید را تماشا نمایند. بنابراین روش شایسته تر و آسانتر برای مردم این است که گفتیم در برنامه های خیر و نافع استفاده نمایند و از برنامه های شر و بد اجتناب ورزند.


یعنی جا دارد که انسان در چنین مواردی رادیو و تلویزیون خود را ببندد و همچنین از روزنامه هایی که دارای عکسهای مستهجن و یا مقالات انحرافی باشد دور نمایند. قضاوت به دست خود انسان است و میتواند دریچه فساد را بر روی خود ببندد و اگر نتواند که خود و خانواده اش را از آن فساد مصون نماید، بهتر است بنا به قاعده ی سد ذریعه، نگذارد چنین ابزار و دستگاهی به درون خانه ی او نفوذ نماید.

*
نگهداری کبوتر در خانه و پرورش آن در منزل، در فقه احناف هیچگونه مشکل شرعی نداشته و کاملا صحیح میباشد. هرگاه موجبات آزار و اذیت همسایه ها را فراهم نسازد. نگهداری آن در خانه از دیدگاه شرع مقدس مباح بوده لذا با نگهداری آن هیچگونه ثواب و با نگه نداشتن آن هیچگونه عذابی متوجه ی شخص نخواهد بود.

*
جراحی زیبایی که صرفا جهت زیبا سازی اعضاء صورت گرفته و هیچگونه منافع جسمی را در بر ندارد و همچنین هیچگونه ضرورت و حاجتی آنرا اقتضاء نمیکند، در شرع مقدس اسلام مثله محسوب شده و حرام میباشد. تفاوتی ندارد که آن عملیات جراحی، در بینی باشد یا در سینه، در چانه باشد یا در لب ها، همه ی اینها جزو محرمات محسوب شده و صحیح نمیباشد.

*
با عرض پوزش، این سؤال را در چندین مرحله پاسخ گفته ایم. خواهشمند است با انتخاب یک واژه ی کلیدی و جستجو از قسمت «جستجو» پاسخ مورد نظر خود را به دست آورید.

*
این سؤال در چندین مرحله پاسخ داده شده است. لذا خواهشمند است به قسمت جستجو در همین سایت مراجعه کرده و جواب خود را دریافت نمایید.

*
دو اصل مهم در پوشش اسلامی اینست که 1ـ نباید به حدی نازک و ظریف باشد که از بیرون، درون آن نمایان باشد. 2ـ نباید به حدی تنگ و چسبان باشد که پستی و بلندی بدن را آشکار سازد. لذا لباس هایی که این دو اصل مهم در آنها رعایت شده و همچنین هیچگونه پیروی از مدل ها و مدهای غیر اسلامی و غربی در آنها مشاهده نشود، پوشیدن چنین لباسهایی هیچگونه مشکل شرعی نداشته و کاملا صحیح خواهند بود.

*
به عقیده ی اهل سنت و الجماعت، این عمل به هیچوجه صحیح نبوده و مطلقاً حرام میباشد. خداوند متعال در حدیث قدسی میفرمایند: «مَن لَم یَرضَ بِقَضَائِی وَ لَم یَصبِر عَلَی بَلَائِی فَلیَخرُج مِن تَحتِ سَمَائِی فَلیَتَّخِذ رَبَّا سِوَائِی» یعنی هر کس به قضاء و حکم من راضی نباشد (و در مورد قضا و قدر من اظهار نارضایتی از خود نشان داده و تن به حکم من ندهد) و به بلا و مصیبتی که من وارد ساخته ام صبر نکند، پس از زیر آسمان من خارج شده و خدائی دیگر برای خود برگزیند. احادیث متعددی از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و سلم در این خصوص وارد شده است که همگی دال بر واجب بودن اطاعت الهی و تن دادن به حکم و قضاء الهی میباشد. لذا شیون و ناله و سر دادن فریاد و به خاک افتادن و سینه چاک کردن و کندن موی سر، همه نشان از بی اطلاعی از دستورات شرع مقدس بوده و نباید چنین اعمال ناخوشایندی از یک فرد مؤمن متدین، صادر شود.

*
استفاده ی زنان از تمامی انواع طلا و جواهرات کاملاً صحیح بوده و هیچگونه اشکال شرعی ندارد. همچنین نشان دادن آن به همسر و کلیه ی محارم خود هیچگونه مشکل شرعی ندارد. اما نشان دادن جواهرات به افراد نامحرم و اجانب که منجر به نمایان شدن عورت و بدن آنها باشد، به هیچوجه صحیح نبوده و حرام میباشد.

*
منظور از اینکه برداشتن ابرو برای هیچکس اعم از پسر و دختر صحیح نیست، اینست که ابروها را نباید از حالت عادی خود خارج ساخته و دست به تبدیل خلق الله برد. همانگونه که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و سلم در حدیث خود (لَعَنَ اللهُ النَّامِصَةِ وَ المُتَنَمِّصَةِ) بدان اشاره فرموده است.


اما منظور فقها از گفته ی «لابَأسَ بِاَن یاخُذَ شَعرَ الحَاجِبَینِ وَ شَعرَ وَجهِهِ مَا لَم یَتَشَبَه بِالمُخَنَّثِینِ» یعنی برداشتن ابرو و موهای صورت، هیچگونه مشکلی را دارا نمیباشد، هرگاه به مخنثین شباهت پیدا نکند، این است که ابروها و موهای صورت به گونه ای باشد که وضعیت صورت وی را ناهنجار نشان داده و او را زشت منظر بنماید. فقط در اینصورت میتوان آنرا برداشت تا حدی که به مرحله ی عادی برسد و با سایر ابروها برابر باشد، نه اینکه ابروها را به اندازه ای برداشت طوریکه تبدیل خلق الله شده و به مرحله ی مثله برسد. این کار بهیچوجه صحیح نبوده و تحت حدیث رسول اکرم صلی الله علیه و سلم که فوقاً به آن اشاره شد، قرار میگیرد.


لذا هیچگونه منافاتی بین این جواب و جوابیکه شما دوست عزیز بدان اشاره نموده اید، نبوده بلکه مکمل یکدیگر هستند. جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به کتاب «حاشیه الطحطاوی 2/145» مراجعه نمائید.

*
دادن رشوه و يا زير ميزي براي رسيدن به حق خود، اگر چه براي شخص گيرنده حرام است، اما براي شخصيكه آنرا ميدهد و هديه ميكند، هيچگونه اشكال شرعي نخواهد داشت. فتح باب العنايه 3/107.

*
گذاشتن ریش از سنتهای بزرگ اسلام بشمار آمده و به فرموده ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم، از زینت مردان محسوب میشود. لذا تراشیدن آن در فقه حنفی حرام است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم در احادیث بسیار متعددی نسبت به گذاشتن ریش و نتراشیدن آن تاکید داشته اند. ایشان در یک حدیثی میفرمایند: «خالفوا المشرکین قصوا الشوارب و اوفروا اللحی» یعنی با مشرکین و کفار مخالفت کنید؛ سبیلتان را کوتاه کنید و ریشتان را بزرگ نگه دارید. بنابراین طبق سنت پیامبر عظیم الشان اسلام و طبق فرموده ی مجتهدین مذهب، گذاشتن ریش به اندازه ی یک قبضه (پنجه دست) سنت میباشد. اما کوتاه تر کردن آن، طوری که آن شخص در نظر بیننده ریش دار محسوب شود، اشکالی ندارد.

*
اگر دو نفر مسلمان به هنگام خوردن آب، لیوانهای خود را به هم بزنند، بسان کسانی که لیوان مشروبات حرام را به هم میزنند، اگر چه با این عمل محتویات لیوان حرام نمیگردد، اما نفس این عمل به خاطر شباهت به کفار و فساق، مکروه تحریمه شناخته شده است.

الموسوعة الفقهیة المیسرة جلد 1 صفحه 487

*
طبق فرمایش رسول اکرم صلی الله علیه و سلم، از اجزاء آدمی، شش چیز را باید در خاک دفن نمود آن شش چیز عبارتند از: 1ـ موی بدن 2ـ ناخنها 3ـ تکه پارچه و یا هر چیزی که با آن خون حیض پاک میگردد 4ـ دندانها 5ـ قلفة یعنی پوستی که پس از ختنه شده پسرها، به دور میاندازند 6ـ پارچه و یا دستمالی که با آن اجزاء آدمی همچون خون، مدفوع، و . . . پاک میگردد.


دفن کردن این موارد مستحب بوده و از آداب اجتماعی محسوب میشود. لذا دفن نکردن آنها نیز هیچگونه مشکلی بوجود نخواهد آورد. اما گذاشتن موارد مذکور در حمام و ترک آن در اماکن عمومی، مریضی و درد را به دنبال خواهد داشت لذا اینکار مکروه دانسته شده است. حاشیة الطحطاوی علی مراقی الفلاح جلد 2 صفحه 145