ذی الحجة از پسندیده ترین ماههای قمری
قال ابو يعلي حدثنا محمد بن عمرو بن حرمله، ثنا محمد بن مروان عن هشام عن ابي الزبير عن جابر قال: قال رسول الله صلي الله عليه و سلم: «ما مِنْ اَيّامٍ اَفْضَلُ عِنْدَ الله مِنْ اَيّامٍ عَشْرِ ذِي الحَجَّةِ »ترمذي و ابن ماجه.
يعني هيچ روزی مثل ايام دهه ذي الحجه در نزد خداوند افضل نيست. و در حديثي ديگر رسول خدا صلي الله عليه و سلم فرموده اند: عبادت هيچ روزي همچون ايام ذي الحجه در نزد خداوند پسنديده نيست. روزه داشتن هر روزي از آن، برابر با روزه داشتن يك سال و زنده داشتن هر شب آن، برابر با زنده داشتن ليلة القدر است بخصوص روز عرفه.
فضيلت ماه ذي الحجة
ذي الحجه دوازدهمين ماه سال اسلامي است. يكي از ماههاي حرام و حج ميباشد. دهه اول آن با فضيلت و با ارزش ميباشد و از ميان آن، عرفه (روز نهم) نسبت به روزهاي ديگر از فضيلت بيشتري برخوردار است. با آنكه از ایام از فضيلت بسیاری برخوردار است، اما باید بخاطر داشته باشيم كه روزه گرفتن روز دهم ذي الحجه یعنی عيد قربان حرام است لذا اين فضيلت براي نه(9) روز اول ماه است. بر مبناي فضايل فوق، علماء ميفرمايند: چنانچه فردي نذر كند كه افضل ترين روزهاي سال را روزه خواهم گرفت، بايد دهه ذي الحجه (به غیر از دهم) را روزه بگيرد و نذر را بجا آورد. اگر شخصي نذر كند كه افضل ترين روز سال را روزه خواهم گرفت بايد روز عرفه را روزه گرفته و نذر را تكميل نماید.
ایامی که روزه گرفتن در آن حرام است:
1ـ روز عيد فطر 2ـ روز دهم ذي الحجه 3ـ يازدهم ذي الحجه 4ـ دوازدهم ذي الحجه 5ـ سيزدهم ذي الحجه. در اين ايام هيچگونه روزه اي اعم از قضاء و نفل و... جايز نيست و كسي كه در اين ايام روزه بگيرد گناهكار محسوب میشود.
اجر و پاداش روزه گرفتن در روز عرفه:
رسول اكرم صلي الله عليه و سلم میفرمایند: اميدوارم كه روزه گرفتن در روز عرفه، كفاره گناهان سال قبل و بعد آن باشد صحيح مسلم. پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم فرموده اند: شيطان در هيچ روزي خوارتر و كوچكتر و حقيرتر و خشم آلودتر از روز عرفه ديده نشده است روايت از مالك. يكي از سلف صالح گفته است: اگر عرفه به روز جمعه اتفاق افتد يعني عرفه روز جمعه باشد (حج اكبر) تمام افراد حاضر در آن روز آمرزيده ميشوند و آن فاضل ترين روز است در دنيا. پيامبر صلي الله عليه و سلم در همان روز بود كه حجة الوداع را انجام داد. طبق توضيح فوق، دهه ذي الحجه بسيار با ارزش و با فضيلت بوده و بخصوص (عرفه) كه از فضايل بيشماري برخوردار است.
اگر کسی موفق به روزه گرفتن در آن روز نشود:
از حضرت عبد الله بن عمر رضي الله عنهما روايت شده است که عمل نيك دهه ذي الحجه بيش از سائر روزهاي ديگر مورد پسند خداوند است، لذا در اين روزها به كثرت كلمات (لا اله الا الله، الله اكبر، الحمد لله، سبحان الله،) را بگويد. و شخصی که مشرف به زیارت خانه خدا گشته و حاجی شده باشد، در حال احرام اين تلبيه را به كثرت بايد بخواند. لبيك اللهم لبيك، لبيك لا شريك لك لبيك، ان الحمد و النعمة لك و الملك لا شريك لك. يعني من به امر تو مطيع هستم اي الله، من به امر تو مطيع هستم، تو هيچ گونه شريكي نداري، من حاضر هستم، بي شك تمام تعريفها و نعمتها مختص تو هستند و تمام جهان از آنِ تو هست، تو هيچ شريكي نداري.
برخي از آداب عيد
بر هر مسلماني كه نماز جمعه واجب ميشود، نماز عيد قربان و عيد فطر نيز واجب ميگردد. براي كسانيكه قرباني ميكنند مستحب است كه قبل از نماز عيد چيزي نخورند، تا اينكه پس از مراجعت از نماز عید، از گوشت قرباني میل نمایند. در روز عيد، مستحب است كه مسواك زده و غسل کنند و مواد خوشبو كننده استعمال نمايند. لباس نو يا بهترين لباسي را كه در دست دارند بپوشند و براي خواندن نماز عيد به طرف مُصَلّي بشتابند. خواندن نماز های نافله قبل از خواندن نماز عید، چه در خانه و چه در مصلی صحیح نمیباشد.
بعد از اقامه نماز عيد، اگر كسي كدورتي نسبت به قوم يا خويشاوندان دور يا نزديك و يا ساير مسلمانان داشته باشد بهتر است در اين فرصت مناسب و مبارك، همه ی آن کدورت ها را بمناسبت روز فرخنده و مبارک عید، از قلب هايشان بزداید. همچنان كه حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و سلم نيز تأكيد فرموده اند: جَدِّدُوْا اَخْلاقَكُم كَما جَدَّدْتُم اَثْوابَكُمْ. يعني در اين روزهاي عيد اخلاقتان را تازه كنيد همچنانكه لباسهاي خود را تازه ميكنيد.
وقت نماز عيد:
وقت نماز عيد قربان روز دهم ذيحجه و وقت نماز فطر روز اول شوال بعد از طلوع آفتاب، تا وقت زوال ( نصف روز) است. اين دو روز در اسلام روز عيد و سرور و شادی است و به عنوان شكرانه، خواندن دو ركعت نماز در اين دو روز، واجب گشته است. عيد سعيد فطر و عيد قربان بزرگترين عيدهاي ملي و مذهبي مسلمين ميباشند.
تكبير تشريق:
الله اكبر، الله اكبر، لا اله الا الله و الله اكبر، الله اكبر و لله الحمد. اين تكبير در ايام عيد قربان، بر هر مسلمان واجب است. این تکبیر بعد از نماز صبح روز عرفه (نهم ذي الحجه) آغاز و تا عصر سيزدهم ذي الحجه (روز چهارم عيد قربان) ادامه مییابد. در عيد قربان و در حال رفتن به مصلی، این تكبير، بلند گفته شده و در عيد فطر، به آرامی باید گفته شود.
طريقه اقامه نماز عيد قربان و فطر:
نیت عربی:
نويت ان اصلي صلاة عيد الاضحي ـ عيد الفطر ركعتين مقتديا بهذا الامام خالصا لله تعالي الله اكبر.
نیت ترکمنی:
نيت قلدم اوقير من اکی ركعت عيد قربان نمازني (عيد فطرنمازني) تمام واجب تكبيرلري بلن ايدم شو حاضر امام غا خداي اچن الله اكبر.
نیت فارسی:
نیت کردم خواندن دو ركعت نماز عيد قربان (فطر) را با تمام تكبيرات واجبش، اقتداء كردم به امام حاضر خالصا لله تعالي الله اكبر.
سپس ثناء را خوانده و بعد سه بار تكبير (الله اكبر) گفته میشود. در هر بار گفتن تكبير، دست ها تا مقابل نرمه ی گوش بالا برده میشود. بعد از تكبيرات سه گانه، امام سوره حمد و يك سوره ديگر را میخواند و بعد رکوع و سپس سجده کرده میشود. در ركعت دوّم، اول حمد و سوره خوانده شده و بعد از آن، تكبيرات سه گانه را گفته میشود و در تكبير چهارم به ركوع رفته و تسبیحات آن همانند دیگر نمازها قرائت میشود. پس از خواندن نماز عيد از سوي امام دو خطبه خوانده ميشود كه گوش دادن به آن بر همه نماز گذاران لازم است و نبايد در خلال آن به صحبت پرداخت.
مأخذ: ( فضائل دوازده ماه قمري و مسائل و آداب روز جمعه)
