انفاق بر زن و فرزندان
مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَن جَاء بِالسَّيِّئَةِ فَلاَ يُجْزَى إِلاَّ مِثْلَهَا وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ. هر كس كار نيكى بياورد ده برابر آن [پاداش] خواهد داشت و هر كس كار بدى بياورد جز مانند آن جزا نيابد و بر آنان ستم نرود. خوبی و تحسین برانگیز بودن احسان و بخشش بر کسی پوشیده نیست و دانستن و اثبات این موضوع نیاز چندانی به ادله نداشته و هر کس که از عقل سلیمی برخوردار باشد، عارف به این مطلب است. اما آنچه که نیاز به دلیل داشته و دانستن آن خالی از لطف نیست این است که ثواب این احسان و بخشش به چه میزان بوده و ثواب ترین این بخشش ها به چه کسی میباشد. رسول الله صلی الله علیه و سلم میفرمایند: «دِینَارٌ اَنفَقتَهُ فِی سَبِیلِ اللهِ، و دِینارٌ فِی رَقَبَة، وَ دِینارٌ تَصَدَّقتَ بِهِ عَلی مِسکِین، وَ دِینارٌ اَنفَقتَهُ علی أَهلِکَ، أَعظَمُهَا أَجراً الَّذِی اَنفَقتَهُ عَلی أَهلِکَ». دیناری که در راه خدا انفاق می کنید، پولی که در راه آزاد شدن بنده ای هزینه نمائید، پولی که به فقیر و بینوا صدقه می دهید و پولی که بر زن و فرزندان خود هزینه می کنید، بزرگترین آنها از حیث ثواب، پولی است که بر زن و فرزندان خود انفاق نموده اید.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم در حدیث دیگری نیز میفرمایند: «أَفضَلُ دِینارٍ یُنفِقُهُ الرَّجُلُ دِینارٌ یُنفِقُهُ عَلی عَیَالِهِ، وَ دِینارٌ یُنفِقُهُ علی دَابَّتِهِ فِی سَبِیلِ الله، وَ دِینارٌ یُنفِقُهُ عَلی أصحابه فِی سَبِیلِ اللهِ. یعنی: با فضیلت ترین پول از حیث ثواب که انسان آن را انفاق مینماید و ثواب بیشتری میبرد پولی است که بر عیالش هزینه میکند، دوم پول است که بر دابه ی خود در راه خدا هزینه نماید، سوم پولی است که بر یارانش که در راه خدا جهاد می نمایند انفاق میکند.
در یکی از روزها برای عثمان بن عفان رضی الله عنه خلیفه ی مسلمین، هزار بار شتر که خرما، روغن و کشمش بود و آن را با سرمایه خویش خریده بود، رسید، تُجّار گرد حضرت عثمان رضی الله عنه آمدند و خواستار فروش محموله به دو برابر قیمت شدند. حضرت عثمان رضی الله عنه در جوابشان فرمود: که من آنها را بیشتر از این فروخته ام، گفتند: ما پنچ برابر قیمت میخریم. حضرت عثمان رضی الله عنه فرموند: شما چه می گویید؟ من آنها را به ده برابر فروخته ام. تجار با تعجب گفتند: او چه کسی است که به این قیمت هنگفت خریده است؟! در حالیکه در شهر تاجری غیر از ما نیست تا به او بفروشی. عثمان رضی الله عنه در جواب فرمود: چرا هست من آنها را به خدا و رسولش ده برابر فروخته ام. براستی که این والا مقام به حقیقت آیه ی لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ یعنی: هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد، پی برده بود و آن را سرلوحه ی زندگی خویش قرار داده بود.
رسول اکرم صلی الله علیه و سلم می فرمایند: یا ابن آدَمَ إنَّکَ إِن تَبذُلِ الفَضلَ خَیرٌ لَکَ، وَ إِن تُمسِکهُ شَرٌّ لَکَ، وَ لا تُلاَمُ عَلَی کَفَاف، و ابدأ بِمَن تَعُولُ، وَ الیَدُ العُلیا خَیرٌ مِنَ الیَدِ السُّفلَی. ای اولاد آدم همانا اگر شما زیادی مال خود را ببخشید برای تو از هر چیز نیکوتر است، و اگر نگهدارید برای شما از همه چیز بدتر است، کسی بر انفاق کردن، تو را سرزنش نمیکند، قبل از هر کس برای عائله و خانواده خود خرج کن، دست سخاوت و طبع بلند بهتر از دست ممسک و خِست طبع است. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
