قاضی عضدالدین ایجی
قاضی عضدالدین ایجی که از چهره های بسیار درخشان مکتب کلامی اشعری است در قصبه ی «ایج» واقع در بین داراب و نیریز در استان فارس متولد گردیده است. نامش عبدالرحمن و نام پدرش احمد ایجی بوده است و بعد از تکمیل تحصیلات عالیه و فراگرفتن علوم عقلی و نقلی به مقام رفیع استادی و مؤلّفی نایل گردیده و لقب «عضدالدین» را به او داده اند. وی کتابهای بسیار مهمی را در فلسفه و حکمت و کلام و اصول دین و اخلاق تألیف نموده است که یکی از آنها کتاب «مواقف الکلام» است و میر سید شریف جرجانی شرح مفصّلی به نام «شرح مواقف» بر آن نوشته است که در سده های اخیر جزو برنامه ی درس تحصیلات عالیه در جهان تسنّن و به ویژه در حجره های مُکریان بوده است و یکی از کتابهای مرجع در نقل عقاید شیخ اشعری همین کتاب است.
از کتابهای مهم دیگر قاضی عضد، در علم اصول فقه «شرح مختصر منتهی» است که متنش تألیف ابن الحاجب می باشد و از مهترین مراجع مسائل علم اصول فقه به شمار می آید. از کتابهای دیگر او «عقاید عضّدیه»، «اشرف التواریخ» و «جواهر الکلام» هستند. قاضی عضد الدّین معاصر خواجه حافظ شیرازی بوده و خواجه او را از مفاخر علمی فارس به شمار می آورد. قاضی عضد در سال 756 متوفی و ظاهراً در کرمان به خاک سپرده شده است.
