مصوبه ی 12 تا 14: رهن درک، حکم اشتباه قاضی، هبه ی مشاع
مصوبه ی دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم دار الافتاء حوزه علمیه عرفانی عرفان آباد مورخ 29/11/1394
سؤال 1ـ هرگاه مستأجر با کوتاهی در محافظت و یا تعدّی باعث ضرر و خسارت بر مورد اجاره شود ضامن است؟ آیا موجر میتواند در ابتدای عقد اجاره، جنس یا مبلغی را به عنوان «رهن درک» جهت جبران خسارت احتمالی از مستأجر، رهن بگیرد؟
سؤال2ـ اگر قاضی و یا حَکَم، حکمی اشتباه صادر کند و بعد از مدتی خلاف آن ثابت شود و پی به نادرست بودن حُکم خود ببرد، چه باید کند؟
سؤال3ـ اگر کسی بخواهد خانه مشغول به مال و حیاط خود را به کسی هبه دهد، برای درست بودن هبه چه شرایطی لازم است؟ (مثلاً: پدر، خانه خود را به پسرش هبه می دهد)
جواب1: خیر. نمی تواند. اما می تواند بنگاه معاملاتی یا هر شخص دیگری را ضامن و کفیل بگیرد. والله اعلم. (لا یجوز الرهن بالدرک، صورته باع و سلمه الی المشتری فخاف المشتری من الاستحقاق فاخذ الثمن رهنا فهذا الرهن باطل. هدایه ج4 ص523، مجمع الانهر ج2 ص593 و غیره )
جواب2ـ هرگاه قاضی یا حَکَم بر خلاف مذهب خود حکمی دهد و یا عملی کند و موجب اتلاف حق کسی شود نافذ نیست و باید خطای خود را اعلام کند. والله اعلم.
جواب3: اگر شخصی بخواهد خانه و حیاط خود را به کسی دیگر اعم از یکی از فرزندان و غیره هبه کند باید مشغول نباشد. برای خارج کردن از مشغولیت باید خودش از آن خانه و حیاط خارج شده یکی از روشهای زیر را اجرا کند:
1ـ ابتدا تمام آنچه را که در خانه قرار دارد به آن شخص امانت دهد و یا هبه کند. بعد خانه را هبه کند و بعد حیاط را با تعیین حدود اربعه ی آن هبه کند.
2ـ تمام آنرا یکجا هبه کرده یکجا تسلیم نماید.
3ـ اما در هبه ی خانه به فرزند صغیرش (نابالغ) و یا همسر به شوهرش، شرایط بالا لازم نیست و هبه قبض می شود. البدائع ـ المحیط ـ التاتارخانیة و... .
