ارشاد الترکمان الی مذهب النعمان

تاریخ 2008/11/1 16:50:00 | عنوان: کتابخانه ی الکترونیکی

تصویر اصلی
نام کتاب: ارشاد الترکمان الی مذهب النعمان

نام مؤلف: استاد الحاج عبدالرحمن آخوند تنگلی طانا

موضوع کتاب: بیان مسائل فقه حنفی

توضیحات: این کتاب به صورت pdf بوده و حجم آن 514 کیلوبایت میباشد. نمونه ای از متن کتاب را نیز میتوانید در ادامه مطلب مشاهده نمایید.

برای دانلود مستقیم بر روی لینک زیر کلیک کنید:

http://www.erfanabad.org/video/e_book/ershadot_torkaman.pdf


کتاب الطهاره
فقه مسئله لارنینگ تعلّق تاپیان ایش لری ایکی نوع بولیار . اوّ لقیسی عبادات نماز و زکات وروزه یالی ..... ایکنجیسی غیر عبادات معامله لار و حد ود لاریالی ..... عبادات لارغیر عبادتدان مقدّم دیغی اوزی اوزره اتفاق یولنان ذات دور.عبادات لاردا هیچوقت یرینه یتمازاوینچاک پاکلیگ تا فیلمسا اونگارگورادسلاپدین پا کلیگه تعلّق تاپیان مسئله لاری گترمک گلشیکلی دور. شونینگ جهتلی کتاب الطهارت نی عباداتنگ اوّلیندان گتریلدی . طهارت نینگ لغوی معناسی پاکلیک دور. هاحسّی بولسون ، ها معنَوی بولسون . مونینگ ترسی نجاست دورنجاست نینگ لغوی معناسی هربرها فاذا تدور، شول ها حسی بولسون مثل عرق و داماق قان ووو..... ها معنوی بولسون ، مثل گُناه لاریالی . طهارت نینگ شرعی معناسی حَدَث دان و خَبَث دان پاکلانمکدور. حدث دیانی معنوی ها فا لیقدور مثل وضو یا غسل واجب آیلاندوریان ذات لار. خبث دیانی حسی ها فا لیقدور ، مثل بوق و سید یک یالی ذاتلار ، پس شوندان بللی بولیارنجاست نینگ شرعی معناسی شول حدث و خبث نینگ اوزیدور.
پاکلیک ایکی قسم بولیار. بیری حدث دان پاکلیک اُول بیریده خبث دان پاکلیک . خبث دان پا کلیده ایکی بولیم بولیار. اوّلقسی اصلی یعنی اصل خلقت ده طاهربولغان ذاتلار بیلن قایم بولان پاکلیگ ، مثل توفراق وسُو و دَمِیر و مَعدَن لریالی ... ایکنجیسی عارضی بولیار. یعنی اصل خلقت ده طاهربولغان ذات لارنجاست بیلن بولاشاند ان سونگرا قی تافیلان پاکلیک . اونگا گورا مناسب اینکی اوینچاک پاک ذات لاری وسونگر انجیس ذات لاری بیان اتمک دور.









پاک ذات لار
1- انسان ها دیری بولسون ، ها اولی بولسون
2- دونگغوزدان باشغاقی دیری حیوان.
3- هر جسم اوزینده جان بولمادیق و جانلی ذاتداندا جدا بولما دیق شوده ایکی قسم دور اوّ لقیسی (جامد ) یعنی دونگ ذات مثل یرینگ اجزا لاری و معدن لاری مثل قزل وکموش و میس و دمیر و قلایی ووو .... ویردان گوکا ریب چیقیان اوت لارینگ همه نوع لاری گرچه عقلنگ آیریب بیهوش ادیان و – بدنینگا ضرر بریان ذات لار بولسادا ، مثل حشیش وتریاک و تاتوره و بنگ واوزگه مخدر بولان اوت لار بولارغا تناول اتمگ حرام بولسادا اوزذات لاری – طاهردور .ایکیلانجیسی (مایع) یعنی سوق ذات لار مثل اوتلارینگ یاغی . گل لارینگ سوی . وسرکه.و سولار ووو....
4- هر سارقدی پاک بولغان دیری حیوانینگ دری وگوزی نینگ یاشی و آغزی نینگ سوی.
5- خراب بولیب ایسلانان یومرتغا.
6- آدمی نینگ سویدی.
7- اتی ایلیان حیوانینگ سویدی.
8- قاقلیق.
9- زرزاو.
10- مانگقا.
11- دونگغوزدان غیری حیوانینگ سویدی ها اولی بولسون ، ها دیری بولسون.
12- دریا حیوان نینگ میته سی ها دریا دااولسون ها دوزدا اولسون ، ها اوزآجالینه اولسون ، ها بیری اولدورسون.
13- اوزنینگ آقغوجی قانی بولما دیق دوز حیوان لارینگ ما سلیغی مثل سنگگک و آرپا بوغدای بتی و چگرتگه و قارینچغا و بوره ووو ....
14- چویریب سرکه بولان عرق هرحیلی ذات بیلن چویریسادا.
15- دونگغوزدان بیلاکی داماغی چالنان حیوان.
16- دونگغوزدان بیلاکی حیوانلارینگ یونگی و چوفری وتنی ویلاگی ها اتی ایلیان بولسون ، ها ایلمیان بولسون ، هادا ماغی چالنان بولسون ، هها چالنما سین .هایا بشیق بولسون ، هاجدا بولسون .
17- میته دن چیقان یومرتغا وسوید و پنیرمایا وشولارغا منگزاش ذاتلاردیری وقتنده پاک بولیان ذات لاردان بولسا.
18- دونگغوزدان بیلاکی داماغی چالنان حیوانینگ اتی ودرسی وداماغی جالنمانی اوُلَن حیوانینگ اَیلانَن درسی شولارینگ همّه سی ها اتی ایلیان حیوان بولسون ، ها اتی ایلمیان حیوان بولسون.
19- شهیدینگ اندامیندان آیریلما دیق قان.
20- بالیق وبت و سنگگک و بُورَه و چیبن وکتان (قزلجه موجگ قاتی دیشلایان ) و بَا غِیراوُیکَن و دَالَاق نینگ قان لاری.
21- انسان یا حیوانینگ بدنینده گورنیب آقمانی دوران قان.
22- مُضغَه بولیپ آیلانان قان .یعنی ات بولغان .
23- هواده تَزَکلایٰان قوش لارینگ بوقی مثل کبتر و سرچه ووو....
24- اوقلان آدمینگ آغزیندان آقان سو.
25- غوسیلان غورچیق ها آز بولسون ، هاکان بولسون ، ها کیچی بولسون ، ها اولاقان بولسون.
26- قان اوزینا غالب بولمانی سالاران تویکریک .
27- میته نینگ سونگی و سنگری و تویی و دیر ناغی و چونتی و چانگاسی و شاخی و توینیغی.
28- مسک نینگ گُوبَگی هاداماغی چالیسون ، هاچالینماسون.
29- اوُدَا یانان نجیس ذات نینگ کولی و تُوسّاسِی.
30- توفراق بولیب آیلانان نجیس ذات.
31- دوزمعدن غادوشیب دوز بولیب آیلانان میته گرچه دونگغوز بولسادا.
32- ییلانینگ غاوی(کوناگی).
33- ایتنگ آغزی بیلن توتان عضوی یالباسی اگرآغزنینگ اولی بلّی بولماسا ، ها قهربیلن توتسون ، ها خوشلیق بیلان.
34- پیغمبر علیه الصلاة و السلام نینگ آرقدی و پشا وی .
35- نجاست نینگ تُوّسه سیندان اوبشرلان نوشادیر.

نجس ذات لار
1- دونگغوز و دو نگغوزینگ جز لاری ها اولی بولسون ، هادیری بولسون.
2- اوزی اوچون آقغوجی قانی بولیب اولان دوز حیوانینگ میته سی .
3- میته نینگ جان گیریان جزی و درسی .
4- میته دان چیقیان قان و مانگقا
5- دونگغوزدن و ایت دن سیزیان آغزی نینگ سوی و ما نگقاسی و دری و گوز یاشی.
6- گچان باب ده آیدیلان قانلاردن اوزگه بولغان قان مثل بدن دن آقیان قان و شهیدنینگ اندا میندان آیرلان قان ووو....
7- علقه بولیب آیلانان قان.
8- ارینگ
9- قابرچاق دان وکوبک دن وامجاک دن و قولاق دان علّت جهتلی چیقیان سو.
10- یارادان قان بیلن قاتیشیب گلیان سو.
11- قان وارینگ دن با شقا علّت جهتلی بدن دن آقیان ذات.
12- آغیرلی گوزدن چیقیان سوگرچه چیقماغینده اذا بولما سادا.
13- آدمی نینگ آرقدی و پشاوی گرچه امیان بولسادا.
14- دورت آیا قلی حیوانینگ بوقی و سید یگی ها اتی ایلیان بولسون ، ها ایلمیان بولسون مثل سیغیر و قاطیرووو....
15- هواده تزکلامیان قوش لارینگ بوقی مثل بوقلمون و غاز و اوردک و تاویق ووو...
16- انسان و حیوان نینگ مَنِی و مَذِی و وَدِی سی . منی دیانی جُمَاع یا جَالق بیلن لذّت آلانگدا گلیان آق قویی پورسی سودور، شول سوچیقاندان سونگرا اوجیدیاتر. مَذِی دیانی خاتون بیلن اوینا شانگداگلیان آق و سوق یلمشیک سودور .اونینگ گلانی بیلن اوجیدیا تمز .ودی غالب وقتده پَشَاواَدَانگدان سونگرا گلیان آق بولانچاق وایسی یوق قَویِی سودور.
17- آغزی دولدران قوسیق آجی بولسون ، ها طعام بولسون، هاسوبولسون ، هادونک قان بولسون هاصبی نینگ امیب دوران حالتنداکی قوسان قوسیقی بولسون.
18- قان اُوسَّام بولیب غزاران تویکریک .
19- طعام بیلن قاتیشیب طعامی کان بولیب گلن قاقیلیق .
20- قان بولیب آیلانان یومورتغا .
21- دیری نینگ بدن دن جدا بولان و اوزینه جان گیریان جسم مثل ال و آیاق ووو...
22- دونگغوز ینگ سویدی .
23- مست اتگوجی مشروبات لارمثل عرق و الکل و کنیاک ووسکی ووو......
24- حیوان لارینگ ا ُودِی . یعنی زهر
25- دویانینگ قارنیندان گاوشینه گتریب آغزیندان چیقاران ذادی .
26- حیض نینگ و نفاس نینگ و استحاضه نینگ قان لاری.
27- فیل و قاپلانگ و یولبارس نینگ آغزی نینگ سولاری .
28- نجاست بیلن قاینان اَت و بُوغدَای .
29- قارین نی یا ریلمانی قاینادیلان تا ووق.
30- نجاستی آیریلمانی قاینادیلان قارین و کَلَّه .
31- اِیمِتی نجاست بولان اشک و قاطر و غیری حیوان لارینگ دری .
32- مدام عرق ایچیان آدمی نینگ دری .

نجاست نینگ بولیم لاری
نجاست ایکی بولیم بولیار. اوّلقیسمی نجاست غلیظه ، یعنی آغیرنجاست مثل انسانینگ بدنیندان چیقیان بوق و سید یک و منی و مذی . وودی و قان و ارینگ. و عرق و داماق قان میته نینگ اتی و اتی اییلمیان حیوانینگ سیدگی و آتینگ تیزاگی سیغیرینگ درسی و ایتینگ و طاووق نینگ و غاز ینگ و اوردکَینگ بوقی و یریتغوجی حیوان لارینگ و پشیک نینگ و سیچانینگ وییلانینگ بوقی وسیدگی ووو.... ایکیلانجیسی نجاست خفیفه یعنی ینگل نجاست ، مثل آطینگ و اتی اییلیان حیوانینگ سیدیگی و ا ُودی . و اتی اییلمیان قوشینگ بوقی مثل چای و آلغیر ووو...




نجاستدن عفوبولان مقدار لار
1- نجاست غلیظه نینگ قویی سیندان درهم مقدارلی.
2- نجاست غلیظه نینگ سویقیندان آیا نینگ چوکاگی مقدارلی .
3- نجاست خفیفه دن ها سویق بولسون، ها قویی بولسون ، دونینگ یا بدنینگ دورت دان بیری مقدارلی.
4- نجاست نینگ بخاری و غباری .
5- سیدک دن مثل ایگنه نینگ اوجی یا لی سیچران گرچه دونینگ یا بدنینگ دولدورسادا امَّا سوغا سیچراساسونی نجیس آیلاندورار. اگر شول سیدیگ سیچران دون آزا جیق سوغا دوشا ساسونی نجیس ادر.
6- قَصّابِنگ اندا مینه دگیان قان .
7- نجاست ده قُونِیب سونگرادون اوزره یوریان سنگگک نینگ اثری .
8- اولی یُویان آدم غا اولی نینگ اندامیندن سیچرایان سو.
9- کوچه ویول لارینگ نجاست بیلن قاتیشیب یا تان پالچیق لاری نجاست نینگ عین نی گور یلمسا.
10- دویه نینگ و قوینینگ سویت ساغیب اوتوران وقتنگده سویت دَانغَا یا قَوَاغَا دوشان بتین قومالاق لاری اگرکان بولماسا یاقوما لاق لارآورانیب سویدی و سوی رنگلاندورمسا کانلیگ و آزلیق شول مُبتَلا بولغوجی آدمی نینگ نظرینه گورادور. اگرکان حساب اتسا کاندور. آزحساب اتسا آزدور.
11- اوزینگ ایچنده سیچانینگ قومالاغی بولغان چوراک اگرقاتی بولساقومالاغی آیرملی چوراگی ایملی .
12- اگراشک سوده سیساشوندان دونغاسیچران گرچه کانده بولساتا شونینگ سیدیک دیگنی آشکار بیلیانچا.
13- نجیس بولغان اُول دونی پاک بولان قوری دون بیلن دویرلانده پاک دونده گُرُنیَان اِغَال یاده پاک دونی ا ُول بولغان نجیس دونینگ اوستنا یا زیلانده یا نجیس بولغان اول یره یا زیلانده شول اولدان پاک دون غا سرایت اتگن اِغَال اگر سیقا نگدا دامما جاق بولسا.
14- نجیس بولغان یرده یا دوشا کده قویلان اول آیاق .
15- پا لچیغنا چُورقَا تِیشدیرلیب ایلانان توفارینگ اوستنا سرلان اَُول چالغی .
16- یَلِینگ ا ُوسد یریب َ گتریب دونغا اُوریَان قُوری چُوری یا نجیس توفراقی .
17- اوزی اوزره ا ُوسِرلَان ا ُول بالاق هادَری بیلن اُول بولسون ، هاسوبیلن.
18- اوزنینگ ایچنده اوسرلان قویی نینگ سوی .
19- یول لاردان نجاست بیلن قاتیشیب اریب آقان قارینگ سووی ، اگر نجاستنگ رنکی و اثری گورینماسا.
20- استنجاء سوی بیلن ا ُول سوی بیلن ا ُول بولان آدیک یا جِیرمِیق . شو مقدار لار نجاست لردن عفو دور.









فائده
نجاستدن یوقارداکی مقدارلارعفو دیانی نمازینگ دوغری بولما غنا گورادور. اما گناسی نینگ عفولیگی یوقدور. غلیظه دن درهم یا آیا اندازه لی و خفیفه دن دونینگ دورت دن بیری مقدارلی نجاست بیلن نماز اوقیماق مکروه تحریمه دور. پس ا ُول نجاستی یوماق حکمان واجب دور. اگر نجاست شوآیدان مقدار لاریمزدن آزبولسا، اونینگ بیلن نماز اوقیماق مکروه تنزیهه دور. اونی یوماق سنت دور شول نجاست لاردن عفوبولیانی هر وقت سووق ذادینگ غیر نه دگسه دور مثل بدن یا دون یالی. امَّا سووق ذاتغادوشسا مثل سُو و سِرکَه و یاغ ووو.... اونده عفو یوقدور . فوری نجیس بولار ، ها غلیظه بولسون ، ها حفیفه بولسون .






نجس بولان ذات لاري آراستا لاماق نينگ يول لاري
1-يوماق.نجاست ها غليظه بولسان ها حفيفه بولسون هاگورونيان بولسون،هاگورونميان بولسون ها بدن ده بولسون ها بدن نينگ غيرينده بولسون.شواوچينگ هربيري بيلن يوسانگ آرا سالانيار:
2- طهور بولغان سو
3-طاهر بولان سو بوايكيسي نينگ معنا سيني و فرقني سولاربولمينده بيان ادرس انشاء الله تعالي
4- سيقا نگده سيقليان هر طاهر بولغان سووق نارسا نفت و بنزين و سركه وگلاب ووو...امّا سيقا نگده سيقلميان هر سووق ذات سويد و توشاب و شربت ووو.....بولاربيلن نجاست پاكلانما زنجيس بولان ذاتني آقا رده يوويب يا اوستندان كان سو غويب نجا ستينگ گور نيب دوران گاوره سيني گيد يرسا نگ فقط برگزاك ده پاك بولار سيقما سانگدا.اگر غابينگ ايچندا يوسانگ هر سافاردا سيقيب اوچ گزاك يوماق لازم دور.اگر نجاستينگ رنگي يا ايسي سو بيلن آيريلما سا اوني صابون يا بنزين يا قاينان سوبيلن آيرماق لازم دال دور.اگر نجاست گورونميان بولسا ،اوچ گزاك يومالي هرسا فاردا سيقمالي اوچيلانجي گزاك گويجي نينگ يتديگنه گور اسيقمالي ،اگر سيقماق ممكن بوليان بولسا،پارچه و كوينك و- بَالَقْ وجوراب يالي ذات لار.اگر نجاستي كوپ ايچيان ذات بوليب سيقماق ممكن بولما سا،تازه چَانَا قْ و دُورَهْ و سُوقِِي و آغاج يالي ذات لار.ياده سيقماق چتين بولسا مثل كچه و پلاس يالي ذاتلار اونده اوچ گزاك يومالي هر سافاردا دا ممازاتملي،يعني يوانگدان سونگرا قويملي تادا مماز بوليا نچا .اگر ايچينه نجاست اصلاً سينگميان ذات بولسا،كومُوش قَلَمْ و قِزِلْ كَاسَا و دَاشْ تَابَاقْ و لعابي مَجِمَهْ ودَمِيْرلگن يالي ذات لار.يا ده آزا جيق سنگيان بولسا،اوندا فقط اوچ مرتبه يوماق بيلن پاك بولار.اگر دوشاك بَتَرْاوُلَاقَانْ بوليب يوماق عذر ياچتين بولسا اوندا اوستندن برگيجه يا برگونديز سوآقدرماق بيلن پاكلانر.دون يا ال نجيس بويا يا حينه بيلن بويالسه تا صاف سود و كليا نچا يوماق بيلن پاك بولار.
رنگي باقي قالان – نينگ زياني يوق.برآدم ال ني نجيس ياغاچومديرسا يا نجيس ياغ دونينا دگسا اونسونگ شول ال ني يا دون ني فقط سو بيلن يوسا صابون يا چوغان دگر ما ساده پاك بولار.گرچه يا غينگ اشري قالسادا.اگر سووق ياغ نجيس بولسا،شول ياغينگ اوستنه اوز اندازه سي يالي پاك سوغوييب چايقاب چايقاب قويملي، هر وقت ياغ سووينگ اوستنا غا يانده ياغي آلمالي.ياده غابينگ اتاگين د شيب سوني آقدير مالي شو فورم اوچ مرتبه اتسنگ ياغ آراسسالانار.اگردون نينگ نجيس دگن يرني اونيدسا فكر لانماني هر برير يندان يواساپاكلانر.
نجيس بولغان يرينگ اوستندان اوچ كرات پاك سو غوييلسا هرسافاردا آراسّا اَسْگي بيلن سوني آلينسا ياده يردن كان سودو كيلسا حتي نجاست دن اَثَرْ قويماني آقدريلسا شول يرآرا سسا بولار.
2-سورتمك.نجيس گَه بولاشان صاف قليچ و پيچاق و چاقي و سويشا و آينا و سونك و دَمِيْر يالي ذات لار.يوماق بيلن پاكلانشي يالي،يرگه يا آرا سّا. اسگا سورتمك بيلن ده پاكلانر نجاست ها قويي بولسون ها سووق.ها اول بولسون،ها غوري. امّا بْولار.آدير بودير بولسا، يا اوييب نقش اديلان بولسا ، يادشيك دشيك بولسا،اونده فقط يوماق بيلن بولار،يرگه سورتمك بيلن آراسسا لانماز.قان آلنان جايي اوچ بولك آراسسا اُوْل اسگي بيلن سُوبِيْرسانگ گويا يُوْلان يالي پاكله نر قويون نينگ داما غيني چاليب پيچاغي يُونْگِيْنَا سُويْكاب قانينگ اثرني آيرسسا پيچاق پاكلانر.آديگه يا كوويش گه يا ايچماگه غويي نجاست دگيب غوريسا يرگه سورتمك بيلن پاكلانرا مّا اُولْ . نجاست دگسا اُولْ فقط يوماق بيلن آراسسا لانار.
3-آوقا لاماق و غازيماق.دون غايا بدن گه حيوانينگ يا انسانينگ مني سي دگيب غوريسا آوقالاب يا غازيب آيرسانگ آرا سسا لانار.اگر آديگه آدم آرقيدي يا اَشَگِيْنگ تزاگي و يا اُولَاغينگ درسي يا شولارينگ مني سي دگيب غوريان بولسا،غازيب نجاستنگ گاوره سيني آيرسانگ پاكلانر.اگر اول بولسا،ياده گاوره سيزنجاست دگسا،مثل عرق وسيديك يالي،اونده حكمان يوماق بيلن آراسسالانار اگرشول گاوره سيزنجاست غاتو فراق ياتوفرا غا منگزاش غوري ذات –غويلسا يا شول غوري ذادينگ اوزي يا بيشان بولسا اونسونگ آوقا لاسانگ يايره سورتسنگ آراسسالانار.
4-غوريماق و اثري گيتمك . يرويره يا بيشيق بولان ديوار و آغاچ وا وت ووو....شولاريالي ذات لارنجيس بولسا،غوريب اثري گيتمگ بيلن آرا سسا لانار هاگون بيلن غوريسون،ها اودبيلن هايَل بيلن،ها كوله گه بيلن.امّا اوُتْ و آغاچ و غارغي ووو........شولاريالي ذات لاركسيليب يردن جدا اديلسا،اوُلْ فقط يرماق بيلن آراسالانار غوريياني بيلن پاكلانمز....يره دوشالان داش لارو- موزايك لار بعيني يرينگ حكمينده دور.يرويرينگ حكمينده بولان ذات لارغوريب پاكلانسا ،سونگرا اوُلْ بولاني بيلن نجاستي غايديب گلمز.غوريما غينگ پاكليگي فقط نماز اوچين يارا يار،تيمم اوچين يارا ميار يعني شول يرده نماز دوغري،اما تيمّم دوغري دال.
5-ياقماق.تزاك ها انسانينگقي بولسون ،ها حيوانينگقي بولسون،يا نيب كول بولسا ،پاكلانرنجيس سو بيلن پالچيغي ايلانان كرفيچ ياقيلسا پاك بولار.چوراكچي تا مديري قيزديراندان سونگرا نجيس بولغان اُلْ اسگيني تا مديرا سويكا سا اوندان سونگرا چوراك ياپسا اگر چوراك يا بيشماقا شول اوُْل ني تا مديرينگ قزغيني غوريدان بولسا،چوراگ نجيس بولميار.يوقسا نجيس بوليار.تزاك وغومالاق بيلن گوبرلان تا ميرده چوراك يا پماق مكروه دور.امّا چوراك يا پمازيندان اونگ تا مديره سو سرفيلسا اوندا مكروه ليغني آيرار.نجيس سُوبيلن سُوبَرْلاَنْ پيچاغي پاك سُو بيلن اوچ مرتبه سُوبَرِيْلسا آراستا لانارشوحيلّي پاكلامك فقط نماز ده گوتر جك بولسانگ گراك دور.امّا باشغاذا دينگ حقينده اوچ كرات يوسانگ اوندان سونگرا غاوين يا رسانگ يا آزا جيق سوغا اوقلاسانگ نجيس آيلاندور ميار.چونكي يوماق ظاهرني پاكلاير.قان بيلن بولاشان قوي – نينگ كَلّه سيني يا قيليب قانينگ اثرني آيريلساپاك بولار.
6- حقيقتي اويتگامك.عرق سركه بوليب آيلانسا پاك بولار.خميري عرق بيلن بوغرولان چوراك يوماق بيلن پاك بولماز مگر چوراك گه سركه غويلسا عرق نينگ اثري آيريلسا،اونسونگ پاك بولار.اوزي نينگ ايچنه چوراك يا سوغان اوقلانان سركه بوليب آيلانسا شول چوراك و سوغان پاك بولار. اگرعرق نينگ ايسي بولارده غالما ديق بولسا،اگرعرق نينگ ايچنه سيچان دوشيب اُولْسَا سيچان داغيماقا چيقا ريلسا اوندان سونگرا عرق سركه بوليب آيلانسا،شول سركه ني ايماگينگ زياني يوق،اگر سيچاني عرق نينگ ايچندا داغيا ندان سونگرا چيقاريلسا اوندان سونگرا عرق سركه بوليب آلانسا،شول سركه ني ايمك دوغري دال.اگر ايت اوزوم نينگ سوونا آغزيني اورساسونگرا شول اوزم نينگ سوني عرق اديلسا اوندان سونگرا شول عرق سركه بوليب آيلانسا شول سركه ني ايمك دوغري دال،چون اونده ايتنگ آغزي نينگ سووي بار،اول هيچوقت سركه بولماز.عرق غاسيديك دوشساهم حكمي شونينگ يالي دور.نجيس بولغان سركه ني عرق نينگ اوستنا غويلسا ينه نجيس بولار.اشك يا دونگغوز دُوز معدن ده اوليب دُوز بوليب آيلانسا يا مستراح نينگ غويسينداكي نجاست لارپا لچيق بوليب آيلانسا پاك بولار.نجيس بولغان ياغي صابون اديلسا،يا نجيس بولان پالچيق ني غازان يا كويزه غايريلسا و بشريلسا پاك بولار.
7-اَيْ برمك،ها حقيقي بولسون،ها حكمي بولسون،حقيقي اَيْ دوزبيلن يا نارينگ غابيغي بيلن يا سلم آتلي آغاجينگ يا فراغي بيلن درسي نينگ پورسي ايسني و اُوْلْ نجيس ني آيرما قدور.حكمي اَيْ گون گه غويماق بيلان يا غوم سرپمك بيلن يا يله توتماق بيلن دري ني غوريتماق دور.دونگغوز بيلن آدم دان باشغاجانلي ذادينگ درسي اَيْ بيلن پاك بولار.دونگغوزينگ درسي پاك بولمياني عين نجيس بوليا نليغي جهتلي.آدمينگ درسي پاك بوليمياني حرمتلي بوليا نليغي جهتلي.ميته نينگ سيد يكليگنه يا غارنينا اَيْ برليب سويد يا ياغ غويلسا دوغري دور.
8- داماق چالماق،دونگغوزدان بيلاكي حيوانينگ داماق ني چاليب آقغوجي قان ني چيقا رسانگ پاك بولار.
9-سايماق.پَامِيْق يا يُونْگ يا رسيندان آزي نجيس بولسا سا يماق بيلن پاكلانما گه احتمالي بولسا سايسانگ پا گله نر.اگر يا رسي يا يا رسيندان كان نجيس بولسا يا ده سايماق بيلن آير يلما غا احتمالي بولماسا اوندا سايماق بيلن ها گلانماز اوني حكمان يوماق گراك دور.
10-يلاماق.بعضي بدن گه نجاست دگانده ديلي بيلان يا لاب اثرني آيرسا پاك بولار.پيچاق نجيس بولسا شوني ديلي بيلان يالاسه يا ده تويكر گي بيلن سويكاسا آرا ستالانار اگر دُونْ غه دگانده هم ديلي بيلن يالاب اثرني آيرسا آرا ستالانار.اگر آغزيني دولدريب غوسسا اونسونگ وضو آلسا اما آغزيني يوماساشونينگ بيلن نماز اوقيسا شول نمازي دوغري دور.چونكي اونينگ آغزي تويكريك بيلن آراستالانيار اگر اَمْيانْ اوغلان اجه سي نينگ امجا گينه غوسسا اوندان سونگرا اَوْرَهْ لاب اَوْرَهْ لاب امجا گي سُورْسَا امجاك پاك بولار.
11- بُولْمَكْ.خَرْمَنْ نجيس بولسا ،بُولَاشْسانْگ آراستا لانار.بوغداي دَوْيَانْ اَشَكْ لاريا اولاغ لاربوغداي غاسيسا لاريا سيچسا لار شول بوغدايي شريك لار پايلاشسالار يا ده شوندان بعضي سيني بر آدم غَاهِبَةْ يا صَدَقَة اديسا شول بُوليم نينگ هر بيري پاك بولار.
12- اَرِيتْمَكْ . نجس بولغان غاليي ني يا گوللاني ارديلسا پاك بولار .امّا نجيس بولغان مومي ارديلان بيلن آراستالانماز.
13- اوُيْمَاقْ .دونگ زاتده برنجس بولسا شول نجسي اوُيِبْ آيرسانگ قالاني پاك بولار .دونگ ياغده سيچان اولسا سيچاني آيريب سيچانينگ ياتان يرني توارگي بيلن اوُيِيْب زينگلسا قالني آراستالانار.دونگ بولماق نينگ اندازه سي اوييب آلان وقتنگدا بيريگملي دال. اگر شول وقت دَرْ رَوْبِيْرِيگا سَااوندا سُوْق بوليار.
14- يُونْمَاقْ . نجيس بولغان آغج نينگ نجيس يرني يُونِيبْ آيرسانگ قالاناني پاك بولار.
15- اُولْ پارچه بيلم مسح اتمك . اگر كَلَّهْ سيندان فان آلديران جاينه اوُلْ پارچه بيلن اوچ مرتبه سورتسا پاك بولار و باشقه موضع ده شونينگ يالي دور.بعضي لاره گورا اگر قان آلغوجي قان آلان يرينه مسح ادان بولسا قان آلديران آدم هم نيچه گونلاب نمازيني اوقيان بولسا شول نماز لاري قايته لاماق گراك دال ، اگر قان بيركرات سورتانده آيرلان بولسا .
16- قايناتماق . اگر سويت يا بال يا توشاب يا ياغ نجيس بولسا بولارينگ اوستنا اوز مقدارلاري يالي سوغوييب اوچ كرات قاينا ديب هر سافارده اونكي حدّينه گترسنگ پاكله نر. اگر ات عرق بيلن قاينادلسا يا طاويق غارين ني ياريلماني اوتمك اوچين قايناب دوران سوغا اوقلانسا اوچ مرتبه پاك سوبيلن قايناديب ساويتماق بيلن پاكله نر.
17- آقماق . نجيسي سو آقماغي بيلن پاك بولار مثلاً كاريزده نجيس سو بولساده شونينگ بر طرافيندان پاك سو غويلسا اوطرفينداندا آقسا شول كاريزينگ سوي آقغوجي پاك سو بولار.كچيجك لارِيْ يا غوي يا حمّام نينگ حوضي نجيس بولسا شونگا باشغا بر پاك سو گيريب آقديرسا آراسته لار گويا شونينگ يالي پاك بولارلگن يا چاناق يا بَدِرَهْ يا كونديك نينگ ايچندا نجيس سو بوليب شونينگ اوستنا پاك سو غوييب آقديريلسا . شو صورت لارينگ هيچ بيريندا شول آقان شو نجيس سونينگ مقداري يالي بولماغي شرط دال دور. بلكه بر آزاجيق آقسادا پاك بولار .اوزي نينگ يا نينداگينك ناوه وگراك مقدارلي سوي بولان مسافروضو آلماق اوچين سوتافيلماقني طما اتسا ولي اشكار بيلمسا يولداش لارنينگ بيرينه شول سوني ناوه نينگ بر طرافيندان غويديرار و اول طرفيندادا بِرْ غاب قويارغويلان سولار شونگا دوكيلاريالي . اونسونگ شول ناوه دان وضوآلار.شول غاب غا اويشان سونينگ بارسي پاك دور و پاكلايجي دور.
18- سِينْگمَكْ . نجيس بولغان غويي نينگ سوي يره سينگسا شول غوي پاكله لر سونگ اركيب دولَانِيْ بيلن نجيس بولماز اوزينه اولي طاويق غاچماغي سبابلي غرق بدرا سوني چكمك واجب بولغان غويي غرق بدرا مقدارلي يره سنگيب كمالسا آراستالانار گويا غرق بدراني چكانگدا آراستا لانشي يالي.
19- چيقارماق . غويي نجيس بولسه ايچنداكي مقدارلي سُوني چيقاريلسه آراسته لانار.
20- قازماق . اگر ير نجيس بولسا شوني قازيب اتگ ني اوستينا و اوستني اتگنه آغداريلسا آراستا بولار.

سونينگ بوليم لاري
سو اوچ بُولِيْم بوليار اَوَّلْقِسي (طَهُوْر) يعني غيري ني پاكلاگوجي سو.طهور بولغان سونينگ تعريفي شيله .(پَاكْلَايْگُو جِلِگْني ايريان ذات لار بيلن اوج وصف نينگ بيري يعني رنكي و طعامي و ايسي اويتگامديگ و استعمال دا اديلماديگ آسمانينگ يا يرنينگ سوي دور)بوسوني عادت لارده استعمال اتمگ دوغري مثل ايچمك وال آياق يوماق واگين باش يوماق . وغا يناتماق . و خمير اتمك . وزاعت سوارماق ووو...و عبادت لارده استعمال اتمك ده دوغري مثل طهارت قيلماق و سوغه دوشمك . طَهُوْربولغان سواگركان بولسا ، اوني هرنه قدراستعمال اتمگ بيلن طهور ليقدان آيريلماز كانليگنيگ اندازه سيني سوبوليم لريندان سونگرا آيدارس انشاء الله تعالي .





سوني طهور بولماقدان چيقارميان ذات لار
1- صحرا لاري اوُي لرينده يا حوض لارد ايا مشيك لرده يا حوم لارده كان يا تمغي سببلي وصف لارنينگ كلّيسي يا بعضي اويتگامك .
2- دوز معدنيندن يا كوگرد معدنيندن آقماغي سببلي وصف لاري اويتگامك.
3- اوزينينگ ايچندا بالليق يا غورباقا يا اشك آنگغيردي اولمك ليگي سببلي اويتگامك .
4- طلحب بيلن اويتگامك يعني سووينگ يوزيندا گوگريان يا شل كاب تركمان لار غورباقا بوغي ديارلار. هر وقت شول طلحب سودا بِيْشمَسَا يا ده بِشَانْدان سونگرا سوغا اوقلانسا.
5- سو – غاب لارغا اَيْ بريليان ماده لاربيلن اويتگامك مثل قطران يا قرظ يا سلم يا فراغي يا نارينگ غابيغي بيلن اي برلان مشيك گه غويلان سونينگ اويتگا مگي سووي طهور بولماقدان چيقارماز.
6- يَلْ لارينگ حوض لارغا وغويي لارغا گتريب اوقلايان چوب لاري و سامان لاري و يا فراق لاري سببلي اويتگامك .
7- يا قينندا بولان ما سليق لارينگ ايسي اورمغي سببلي اويتگامك .
ايكنجسي طاهر غيرطهور
طاهر غيرطهوردياني اوزي پاك بوليب غيريني پاكلاب بيلميان سودور . يعني پاكلاگوجليگ صفتي آيرليب پاكليگ صفتي باقي قالان سودور . موني عبادت لاردا استعمال اتمك دوغري دال . اما عادت لاردا استعمال اتمك دوغري دور.طهور بولغان سوني پاگلا گوجليگ صفتندن آيريب پاكليگ صفتدا باقي قويان ذات لارايكي بولاك بوليار. اوّلقي بولكي دونگ ذات لارمونينگ اوچين ده ايكي حالت بار، اوّلقي حالتي شول دونگ ذاتلاردان مثل اوُن ياغوم يالي ذاتلاري غوشيليب سوي اوز طبيعتندان چيقاريلسا يعني سووق ليقدان و آقماق ليقدان آيريلسا شوسوبيلن پا كلانمك دوغري دال . اينكنجي حالتي شول دونگ ذاتلاردان مثل نخود و باغلايا لي ذاتلار غوشيليب قاينا ديلسا و شول قايناماق بيلنده سوا ويتگا ساشول سوبيلن پاكلانمگ دوغري دال گرچه شول قاينا ديلنان ذات بشمسادا و شول سو ، سوطبيعتندان چيقما سادا. امّا سووي دورلاماق اوچين ياسويجتمك اوچين چوغان يا لي يا صابون يا لي ذات لارقو شيليب قاينا يلسا اونده اول سوطهور ليق دان آيريلما زگرچه اوچ وصفينگ بيري اويتگا سادا مگر آيرلارسو اوزطبيعتندان چيقسا يعني غويلانسا. انكنجي بولگي سوق ذاتلار . اگر شول غوشيليا ن سووق ذات سونينگ اوچ وسفيندا سوغا موافقتي بولسا مثل ورد ديگان گل نينگ سووي و استعمال اديلنان سو ووو... اوندا غوشيلنان ذاتغا نظراتملي اگرغوشيانان ذات دنگ ياكان بولسا شول سوطاهر غير طهور بولياراگر غوشلنان ذات آزبولسا اونده اول سو طهور ليق دان آيريلميار اگر شول غوشيلنان سووق ذات سونينگ جميع وصف لارينده مخالفتي بولسا مثل سركه يالي اونده گور ملي اگر سركه نينگ ايكي وصفي شول سوده تا فيلسا سوطهور ليقدان آيريليا ر امّا فقط بير وصفي تا فيلسا اونداسو طهور ليقدان آيريلميار . اگر شول غوشليان سوق ذات سونينگ بعضي وصفينده مخالفتي بوليب بعضي وصفينده موافقتي بولسا مثل سويت يالي اوندا شول سو طاهر غير طهور بوليار. خلاصه شوطاهر غير طهوربولغان سو اوچ نوع بوليار اوّلقي نوعي طهور بولغان سو غا طاهر بولغان ذات غوشيلسا مثل يوقار داكي آيديلان ذات لاريالي . اينكنجي نوعي طهور بولغان آزاجيق سوا وزيني حدث آيرماق اوچين يا قربه اوچين استعمال اديلنان . سوهروقت اندام دان آيريلسا مستعمل بولار. اندام دن دوشماني آقيب دوران حالتند ا مستعمل حكمي بريلماز . اوچنجي نوعي اوت لاردان و آغچ لاردن و ميوه لاردان چقيان سوها شولارينگ سولارني دستگاه بيلن آلنسون مثل گلينگ سويالي ها دستگاه سيز آلنسون ، غاوين و غارفزينگ سوي يالي.
اوچينجسي متنجس
مُتَنَجِّسْ دياني گچان نجيس لاردان برنجيس اوزينه غوشيلان آزاجيق سودور. يا ده گچن نجيس لارغوشيلماغي سببلي اوچ وصفي نينگ بيري اويتگان كان سودور. يعني سوآزاجيق بولسانجيس دسلاپ غوشيلان حالنده سوني پاك ليكدن آيرار. اَمَّا سوكان بولسا نجيس غوشيلان بيلن پاك ليكدان آيريلما زتاشول غوشيلان نجيس سووينگ طعاميني يا رنگيني يا ايسني اويتگاتيانچا شواوچ وصفينگ بيرني اويتگا تسا اونسونگ سونجيس بولار يوقسار بولماز.





سوينگ كان بولما غنينگ اندازه سي
كان لينگ اندازه سي ايكي ذات بيلن بوليار اوّلسقي آقغوجي بولماغي بيلن بوليار آقغوجيلغينگ بارباشقي اندازه سي اوزينه دوشان ساماني يا يا فراغي اَكِتْيان بولملي . ايكنجيسي چالب آلانگدادويبي آختاريلميان سووينگ مساحتي اون ايچينده اون بولاغي بيلن بوليار.اون ايچنده اون دياني شول سويينگ ايني و بويي شريعت گزدان (10) اون گز بولملي مجموع مساحتي (100) يوزگزبوليار. شو وقتقي عادتداكي متردن ايني وبويي باش (5) متربولملي مجموع مساحتي يگريم (25 ) باش مترمربع بوليار .شوآيديانميز دورت غيرانگ بولسا.اَمّاتكالگ بولسا اونده شريعت گزدن تووارك داشي (36 ) – اوتوز آلتي گز بولملي قطري ده اون بير (11) گز و ينه بر گزينگ باش دن بيري بوليار اَمَّا عادتداكي متردان تووارك داشي اون سَكِّزْ (18) متر بولملي قطرالدائره ده باش(5) متر و آلتمش(60) سانتي متر بوليار . پَسْلاري (آب انبار) نجيس دوشماگي بيلن نجيس بولماجق بولسا خالص ايچي ايني ايكي متر بولسا بويي اون ايكي متر ياريم بولملي . يا ايني ايكي مترياريم بولسا بويي اوُن متر بولملي يا هر حيلي شكل ده بولسون، هامربع بولسون ها مستطيل بولسون خالص مساحتي نينگ مجموعي يگريم باش متر مربع بولملي . اوزينينگ اندازه سي شوحيلي بولغان آب انبارغا حوض كبير ديارلار . امّا بِرْسُوا وزي نينگ ايني بولماني فقط اوزين بويي بار بولسا همه سيني اويشرانگده اُون ايچنده اُون بولجاق بولسا سوده كان نينگ حكمينده دور يعني اون ايچنده اونينگ حكمينده دور اصَحّ قول غا گوراگويا شونينگ يالي اوزنينگ ايچندا حوض كبير –نينگ سوي بولغان غويي ده نجيس بولماز . حوض كبيرنينگ سوي آلتي مينگ آلتي يوز (6624) يگريم دورت گورانكه دور . بواندازه ني دولدورجاق چوقر تقريباً ايني و بويي و چونگيرليگي شريعت گزدن ايكي (2)گز و ينه اون سكز (18) بارماق ياريم بولملي ياده عادتداكي متردن بر متردن بر متر و اوتوزسكيز سانتيمتر بولملي اون ايچندا اون بولغان پاك سوغا نجاست قاشسا اوندان سونگراشول سو اون ايچنده اوندان آزاجيق جايه اويشساده شول سو پاكدور . امّا داراجيق مكانده حوض كبيرينگ سوويندان آزسوغا نجاست دوشسا اوندان سونگرا شول مكان گينگاليب حوض كبير- نينگ اندازه سينا بارساده شول سونجيس دور .


غوي لار حكمي
غويي ها اركيان بولسون ، ها اركميان بولسون ايچنداكي سو حوض كبيرينگ سووي يالي كان بولسا نجاست غاچان بيلن نجيس بولماز . اگر حوض كبرينگ سوويندان آزبولسا نجاست غاچان وقتي نجيس بولار . نجيس بولان غوي لارينگ اوچ حيلي حكمي باردور. اوّلقسي اگر ممكن بولسا غوينگ سونينگ همّه سيني چكملي .اگر چشمه لي بتراركيان غويي بوليب همّه سوني چكمك ممكن بولمسا سووينگ چناك ني بيلان آدم دن ايكي آدم غاچناك اورديريب شولارينگ آيدان مقدارني چكملي . ايكنجسي غويدان آلتمش بدره چكملي آوچنجيسي اوتوزبدره چكملي . شو اوچ صورت ده اَوِينْچَاكْ نجاستي چيقارماق شرط دور نجاستي چيقارماني پاكلامك ممكن دال دور. اگر غويي غابرسرچه دوشسا اوني چيقارماقدان عاجز بولسالار شول غويي نجيس بوليب دورار . تاشول سرچه قرا پالچيق بوليب آيلانيانچه . يوقارداكلي اندازه برلان مقداري لاري چكيلاندان سونگرا شول غوينگ اوزي و بدره سي و طنافي و چرخي و چكيان آدمينگ الي همّه سي پاك بولار .

غوي نينگ همه سوني چكملي اتيان ذاتلار
1- قان يا عرق نينگ دامجه سي دوشسا گرچه برجه قطره ده بولسا يا سيدك نينگ دا مجه سي دوشسا گرچه اتي ايليان حيوا نينگي بولسادا.
2- آدم آرقدي يا طاوغينگ يا اوردينگ يا غازينگ بوقي غاچسا غوري بولسون ، ها اُوْل بولسون ها كان بولسون ها آزبولسون .
3- آقغوجي قاني بولان جانلي اوليب چيشسه يا چاشسا اولاقان جانلي بولسون ، هاكچيجك جانلي بولسون ، ها غويي ده اولسون ها داشيندا اوليب سونگراغاچسون .
4- آدم يا قوين يا ايت اولساگرچه چيشيب چاشمسادا اولاقان بولسون ، ها كيچي بولسون .
5- سيچانينگ غورغي يا ميته دن بربولك اَت غاچسا .
6- دونگغوز غاچسا گرچه ديري چقيب آغزي سوغا دگمساده .
7- سارقدي نجيس بولغان حيوان غويه غا چيب آغزي سوغا دگسا مثل ايت يولبارس غابلانگ.مُوْجَكْ سِرْطلَانْ . تيلكي .فيل . بارس .گويگ .
8- شو سارقدي نجيس بولان حيوان لارينگ دري دوشسا .
9- آدمينگ هاميندن يا اتندن درناق مقدارلي غاچسا .
10- كان غوملاق يا چُور يا درس غاچسا كانليگ اندازه سي شوجره دورگوزلان آدم بتركان گورسايا هرسافاربدره بوش چيقماسا كان بولدوفي دور .
11- ايكي فشيك اولسا يا ده آلتي سيچان اولسا
12- اگر سيچان يارالي بوليب غوي غا غاچسا ياده اندامي نجاسته بولاشيب غاچسا يا فشيك دن غاچيب غويي غا اوقلاسه .
13- اگر فشيك ايت دن غاچيب غويي غا اوقلاسه يا قوين مُوجك دن غاچيب غويي غا اوقلاسا گرچه ديري چيقسه لاردا چونكي بولارغور قينجينه سياندير لار.
14- سسلامديك دوشيدغا چسا گرچه يُولاندن سونگرا ده بولسا شو صورت لارده غوي نينگ همه سوني چكملي دور.




غوي دن آلتميش بدره چكملي اتيان ذات لار
1- طاويق يا فشيك يا كبتريا فاخته يا برفشيك بيلن بر سيچان اولسا .
2- اوچ سيچان يا دورت سيچان يا باش سيچان اولسا .
3- طاويق دن اولاقان غويندن كيچي حيوان اولسا مثل غاز و بوقلمون و چاي و غاجر ووو...
غوي دن اوتوز بدره چكملي اتيان ذات لار
1. سرچه اولسا هر نوعي بولسون .
2. پاشلاق اولسا .
3. سيچان اولسا .
4. سيچاندن اولاقان طاويق دن كيچي حيوان اولسا مثل گيردان و يالمان ووو....
غوي ني نجس اتميان ذات لار
1- ميت بولان انسان گرچه يُوِلْمَازِينْدانْ اوينچاك غاچساده .
2- درناق غاچسا .
3- طاويق نينگ ايچندن تازه يومرتغاغاچسا .
4- اناسي نينگ ايچندان تازه چيقان قوزي يا آولاق غاچسا گرچه اندام نينگ رطوبتي بولساده .
5- غومالاق يا درس يا چُورغاچسا بتركان بولماسا .
6- سرچه نينگ يا كبترينگ بوقي غاچسا گرچه كانده بولسا .
7- قان سيز حيوان اولسا مثل باليق غورباقا اشاك آنگغردي .
8- سوايتي يا سودونگغوزي اولسا .
9- چيبن يا سنگگك يا آري يا ايچيان يا توميسغان يا چگرتگه يا بيت يا بوره اولسا .
10-آدم يا اتي ايلييان حيوان غاچيب ديري چيقسا اندام لرينده نجاست بولمسا .
11-تويكرك و مانكقا غاچسا .
12-ساسلان دوشيديُولاندان سونگراغاچسا .
13-ديري آدم غاچساها مسلمان بولسون ،ها كافر بولسون ، ها جنب بولسون هاحيضلي ونفاسلي بوليب قاني كسيلان بولسون .

غوي نينگ نجس بوليان وقتي
غويي ميته نينگ دوشن وقتندا نجيس بولار اگر دوشن وقتي بلّي بولسا . اگر هاچان دوشاني بلّي بولمسا ميته گه نظراتملي اگر ميته چيشما ديك بولسا بيرگيجه گونديزدن باري نجيس بوليار .اگر چيشان بولسا اوچ گيچه گونديزدن باري نجيس بوليار .امام اعظم غاگوراشوا وچ گونليكده شول غويي نينگ سووي نامه ذاتغا دگن بولسا يُومَلي و شول غوينگ سوويندان غسل اديب يا طهارت آليب اوقان نمازلارنينگ قضا – سيني آلمي .امّا اِمَامَين غاگورا شول ميته تا فيلاندن بيلاك نجيس بوليار. ها چيشسين مها چيشما سين پس تا فيلما زيندان اوينچاكي دگن ذات لرني يوماق گراك دال و شونينگ سووي بيلن غسل اديب يا طهارت قيليب اوقان نما زلارني قضاء اتمك گراك دال.
سارقيدلار
سارقيددياني هربرجانلي نينگ اييب يا ايچيب بولاندان سونگرا جام ده يا حوض ده غويان طعامي يا سوي دور. سارقيد دورت تويسلي بوليار.
1- پاك 2- نجيس 3- مكروه 4-مشكوك

سارقيدي پاك بولان جانلي لار
1- آدم اوُلِي يا كِچِي .اركك يا خاتون مسلمان يا كافر .ايني پاك ياناپاك . حيضلي يا نفاسلي هيچ فرقي يوقدور.
2- عرق ايچيب بولاندان سونگرا انَتكَ ساقلانيب دوداقلارني يلاب آغزي نينگ سولارني اوچ كرات يوُدَان آدم.
3- اولاغ ها اركك بولسون ، ها اورقاچي بولسون .
4- اتي اييليان جانلي ، هايرده گزيان دورت آياقلي بولسون ، مثل قوين گچي سيغرد ويه ووو... هاهوادا اوچيان غوش بولسون ، مثل توراچ كبتر . غيل غوريق ووو ...
5- مخصوص يرده ساقلانيب ايم سوني اَوِينَدان آيريلماني نجاست چوقجيما غاگويبا ريلما ديك طاويق لار.
6- چونتنه نجاست دگريلماني قفس ده ساقلانيان يرتغوجي غوش لار مثل آلغير . شاهين ووو...
7- آقغوجي قاني بولما ديق حيوان مثل ايچيان و طوميسغان و چكرتگه ووو...

سارقيدي نجس بولان . جانلي لار
1- عرق ايجاندن سونگرا دوداق ني يالاماني آغزي نينگ سوني يُوِتماني با سيم سُواِيچَان آدم.
2- مورتي اوسگين عرق خورگرچه سُوني باسيم ايچما ساده.
3- يرتغوجي حيوان لارمثل دونگغوز.ايت. فيل .يولبارس.مُوجَك .غاپلانگ سيرطلان. مايمون (ميمون) . تيلكي .شغال.گويك ووو...
4- سيچان اِييَن بوينه دَررَو سُوايچَان فيشيك.
سارقيدي مكروه بولان جانلي لار
1- فشيك.
2- كوچه لارگه قاويليب چونتي بيلن بوق دورجيب يوارن طاويق لار.
3- يرتغوجي غوش لارمثل آلغير. چاي .آلاغاق غارغا . شاهين ووو...
4- هين ده بوليان حيوان لارمثل ييلان پاشلاق سيچان .كيرفي ووو...




سارقيدي مشكوك بولان جانلي لار
1- اشاك
2- قاتير.
3- غولان. بولارينگ سارقيديي پاكلاگوجي بولما غينداشكه دوشيلدي اونينگ اوچين شوايكسي نينگ سارقيديندان باشغا سوبولما سادسلاپ سارقيد بيلن طهارت آلملي اوندان سونگراتيمم اتملي اونسونگ نمازاوقيملي.
باب الاستنجاء
استنجا نينگ لغوي معناسي نجيس نينگ جايني سوپرمك دور. شرعي معناسي قُبُل (انسانينگ اَوِي) يا دُبُر (انسانيگ سِرتي) ده قالان نجاستي داش بيلن ياسُوبيلن آيرماقدور. استنجاء باش تويسلي بوليا راوّلقسي فرض.مثلاجنابتدن (ايني ناپاك بولماقدن ) و حيض دان و نفاس دان غسل اتجك آدم اوينچاك دبرينداكي درهم مقداريندان كان بولان نجاست لارني غسل ادانده اندامينا بولاشما زيالي يوماق فرض دور. ايكلانجيسي واجب مثلا ً مَخرَج دان چقيب كنا رينه يايران نجاست ها آز بولسون ، هاكان بولسون .اِمَام محمد رحمه الله تعالي گورايوماق واجب دور امّا شَيخَين رحمه الله تعالي گوراكنا رينا پتيران نجاست درهم مقدارلي بولسا يوماق واجب بوليا ردرهمدان آزبولسا يوماق واجب بولميار.- اوچنجيسي سنّت مثلا ً نجاست مخرج دان كناره تجاوز اتمسا اوندا يوماق سنّت دور. دور. دوردينجيسي مستحب مثلا ً فقط پشا واتسا دبريندان باشقا نجاست گلمسا ذكرني يوماق مستجب دور. باشينجيسي بدعت مثلا ً ايچيندان فقط يل چيقسا باشغاذات چيقمسا دبرني يوماق بدعت ذميمه دور.
استنجا اتما گينگ فورمه سي
دسلاب اِستِبراء اتملي يعني آياق يولنه اوتيريب بولاندان سونگرا مخرج ده قالان بوق يا سيديگني چيقارملي .اوني چيقارما قدا آدم لارينگ طبيعت لاري مختلف دوربعضي لار ينگقي تورماق بيلن بعضي لارينكقي يوريمك بيلن بعضي لارينگقي آرچينماق بيلن بعضي لارينگقي آيا قني يره اورماق بيلن چيقياندور.نجاست مخرج ده قالاندور ديب گمان اثيان آدم هر حِيلّي يُول بيلن چيقارماغي لازم دور. شواِستِبرا-اركك اوچين گراكدور .امّا خاتون اوچين استبرا ً لازم دالدور . خاتون نجاست اديب بولاندان سونگرا انتك زمان اوتورار اونسونگ يووينار مخرج ده نجاست قالما ديغنا يوراگي جايلاشاندان سونگرا ايكي اليني قوشاري بيلن اوچ كرات يوملي اونسونگ بارماق لار نينگ قارني بيلن سِرتِيني يوملي روزه دار بولمسا يخشي ايگنيب غوريقني چوويرملي سرتني آراستالاب بولاندان سونگرا آونِي يُومَلي اونسونگ ايكي اليني يوملي شوآيديا نيمزاِمام اَعظم رحمه الله تعالي غاگورا امّا اِمَامَين رحمهما الله تعالي غاگورا اوينچاك – اَوني يوملي اوندن سونگراسرتيني يوملي.حضرت امام اعظم رحمه الله تعالي نينگ قَولِنَا فتوي بريلدي.
استنجانينگ ادب لاري
1- مستراحه گيرما كا ( اللّهُمَّ اِنِّي اَعُوْذُ بِكَ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبائِثِ ) ديب آيد مايق= ترجمه: اي بار خدايا بتحقيق من سانگا پناه گتريا رين اركك و اورقاچي شيطان لارينگ شريندان.
2- مستراحه گيراندا اوينچاك سول آيا غني سالماق .
3- مستراح دان چيقا ندا اوينچاك ساغ آيا غني چيقارق
4- مستراح دان چيقا ندا (‌اَلْحَمْدُلِلّهِ الَّذِيْ اَذْهَبَ عَنِّي اَلْاذي وَعَافَاني) ديب آيتماق ( ترجمه) حمد و ثناء منينگ ايچمدان اذا بريان ها فاني گيتديريب و مني ساغالدان خداي اوچين دور.
5- مستراح سيزيرده نجاست اتملي بولاندا ايچيندان چيقان زا دينگ سَسِيْ اشديلميان وايسي گلميان يره چنلي داش گيتماك .
6- يومشاق توفراغنينگ اوستنايا ده قاتي ير بولساچاقي بيلن ديرمالاب غازيب اوستنا پشاواتمك .
7- آياق يولنا اوتوريب بولاندن سونگرا استبرا اتمك.
سوپرينما كدااوچ داش يا اوچ ترسك بيلن سوپرينمك. دسلايقي ترساگي اويندان ايزه غارشي سورتملي .ايكلانجي ترساكي ايزدن اوه غارشي سورتملي . اوچيلانجي ترساكي اويندان ايزه غا رشي سورتملي . شوآيدا نيمز هر وقت خايا غاوشاب ساللانيان بولسا . اَمَّا خايا ساللانماني مورشيب دوران وقتي بولسا اوندا دسلاپقي بيلن سرتدان اوه غارشي سورتملي . اينكينجي بيلن اودن سرته غارشي سورتملي . اوچينجي بيلن ينه سرتدان اوه غارشي سورتملي . امَّا خاتون هميشه ها غيش بولسون ، هاتموس بولسون اوّلقي ترساگي ايزينه ايكينجي ني اوينا اوچينجيني ايزينه سورتيب آراستا لانملي .
9- نجاست جايني سوبيلن يواندا بيرايكي يا اوچ بارماق لارنينگ غارني بيلن سورتيب آوقه لاماق دسلاپده اورتا بارماغيني بيله كي لاردن يوقار راق قالديرار بيرآز يواندان سونگراگل بيكه نينگ يا نينداكي بارماغني قالديرا را وندن قوشاراگر احتياج بولسا . امّا خاتون دسلاپدان بارماق لارني بير بيرلارنا يا بشريت يوار.
10- روزه توتماديق آدم غوريق ني يخشي چوويرماك.
11- بارماق لاريندان غوريغيندان پورسي ايسي آيريليا نچايوماق .
12- اوتورما غايا قينلاشاندا چرما نمك.
13- ايكي آياق نينگ آراسيني آچيغراق توتيب سول آياغينا يل اتمك .
14- ساغ ال بيلن كونديك آقديريب سُولْ ال بيلان يوماق.
15- آراستا پارچه بيلن فرجيني(سرتني يا اوني)سوپرمك.
16- آياق يولنا غِيْسدَانْمَا قََاتورماق.
17- يُوَانْدَا سُوِي يواشليق بيلن اورماق.
استجاده دوغري بولان ايش لار
1- درياده ناوينگ ايچنده سوغا سيب سيچماق.
2- حرام يا مكروه ايش لارا وچين اويشيليان كولگه ده نجاست اتمك.
3- منطق يا زيلان كاغذ بيلن سوپرينمك.
4- آسغيراندا يوراگي بيلن حمد آيتماق.
5- سُول اَلِيْ عذرلي آدم ساغ ال بيلن استنجا اتمك.
استنجا ده دوغري دال ايش لار
1-قبله با قماق يا آرقا برمك ها دوزده بولسون،ها مستراح ده بولسون.
2- خاتوتن،اوغلان نينگ آيا غني قبله غارشي توتماق.
3- سونگك بيلن سوپرينمك
4-درس بيلن چُورْبيلن سوپرينمك.
5-ساغ الي بيلن سوپر ينمك.
6- غوري آدم آرقيدي بيلن سوپرينماك.
7-اوزال نجاست سوپرلان داش يا ترسك بيلن سوپرينمك.
8- آرفا يا بوغداي يا شولار يا لي حرمتلي ذات بيلن سوپر ينمك.
9- جا جك وكومير بيلن سوپرينمك.
10- يوفك بيلن و هر قيمتلي ذات بيلن سوپر ينمك.
11- نحو و صرف يالي احتراملي علم يا زيلان كاغذ بيلن سوپرينمك.
12-خط يا زماغا صلاحيتلي آق كاغذ بيلن سوپرينمك.
13- آيا وگونا ويله با قيب اوتورماق.
14- آدم لارگورجك يريند اعورتيني آچماق.
15- مستراح نينگ ايچندا دعا اتمك و قران اوقيماق.
16- سوغا سييب سيچماق ها آقارسوبولسون،ها ياتا سوبولسون.
17-آقيب با ريان آراستا يابينگ اوستيندان مستراح غورماق يا شول ياب غا مستراح نينگ نجاستيني آقديرماق.امّا تمام مستراح و حمّام لاربنگ فاضل آبي اوچين غا زيلان ياب بولسا اونگا آقديرا نينگ زياني يوق.
18-يا ب نينگ و غويي نينگ و حوض نينگ وچشمه نينگ كناريندا نجاست اتمك.
19- ميوه بريان آغا جينگ اتاگيندا نجاست اتمك ها ايليان ميوه بولسون،ها ايسلغا ليان.
20- زراعت نينگ ايچندا نجاست اتمك.
........

(برای خواندن تمامی کتاب، فایل پی دی اف را دانلود کنید)



نوشته‌ای از erfanabad.org
https://www.erfanabad.org/fa

نشانی این صفحه :
https://www.erfanabad.org/fa/modules/news/article.php?storyid=110