ارکان پنجگانه اسلام
تاریخ 2009/2/25 19:10:00 | عنوان: روایات و حکایات منتخب
| 
عن ابي عبد الرحمن عبدالله بن عمر بن الخطاب رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلي الله عليه وسلم يقول: بني الاسلام علي خمسٍ شهاده ان لا اله الا الله و ان محمد رسول الله و اقام الصلاة و ايتاء الزكاة و حج البيت و صوم رمضان.
یعنی اسلام بر پنج ركن استوار است: شهادت دادن به اينكه جز خدا هيچ معبودي نيست و محمد پيامبر خداست، بر پا داشتن نماز، دادن زكات، حج خانه خدا و روزه ماه رمضان. اين حديث را بخاري و مسلم روايت كرده اند.
شرح حديث:
هر كس اين پنج ركن را عملي سازد مسلمان كامل است. همانطور كه خانه با پايه هايش كامل ميگردد اسلام نيز با اركان خويش كه پنج ركن است به كمال ميرسد. در اينجا يك ساختار معنوي به يك ساختار حسي تشبيه شده است و وجه شبه آن، اين است كه در يك ساختمان حسي اگر چند پايه آن منهدم گردد، ساختمان كامل نخواهد بود و ساختمان معنوي هم بر همين منوال ميباشد. از اين رو پيامبر صلي الله عليه وسلم فرموده اند: الصلاة عماد الدين من اقامها فقد اقام الدین و من تركها فقد هدم الدين. يعني نماز ستون دين است هر کس آنرا به جا آورد همانا دین را استوار کرده و اگر كسي آنرا كنار نهد، دين خود را ويران ساخته است. اين قياس در مورد ساير اركان دين نيز صادق است. شاعر در ارتباط با ساختمان معنوي میفرماید:
بنا الامور باهل الدين ما صلحو
و ان تولوا فبالأشرار تنقاد
لايصلح الناس فوضيً لاسراه لهم
ولاسراه اذا جهالهم سادوا
و البيت لايبتني الا له عمد
ولاعماد اذا لم ترس أوتاد
یعنی مادام كه اهل دين صالح باشند،كارها بنا ميشوند و چنانچه آنها از صلاح رويگردان شوند، كارها به دست اشرار ميافتد. مردم به هرج و مرج افتاده و اگر جاهلانشان به سيادت برسند، فاقد پيشوا و رهبر خواهند بود. خانه بدون ستون بنا نميگردد و ستون كه مادام با ميخ محكم نشده باشد، استوار نميشود. پنج چيزي كه در اين حديث ذكر شده است، ستونهاي ساختمانهاي دين هستند و تتمّه ها و مكملات دين مثل ساير واجبات و مستحبات به عنوان آرايه و زينت ساختمان دين محسوب ميشوند. در حديث هم آمده است كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و سلم فرموده اند: الايمان بضع و سبعون شعبه أعلاها قول لا اله الا الله و ادناها اماطة الأذي عن الطريق. يعني ايمان هفتاد و چند شاخه داردكه بالاترين آنها گفتن لا اله الا الله و پايين ترين آن، زدودن أذيت و برداشتن سنگ و اشيائي نظير آن که در معابر بوده و امکان اذیت عبور کنندگان را فراهم میسازد، از راه است. ابوعلي دقاق رحمه الله عليه ميفرماید: هرگاه بنده با اخلاص «لا اله» گويد دلش بكلي پاك ميشود سپس وقتي «الا الله» ميگويد بر دل صافش نور آن ظاهر ميشود، در اينصورت واضح است كه تمام سعي و تلاش شيطان بي فايده ميشود و به هدر ميرود.
مأخذ: شرح اربعين نووي ـ نور الجواهر در اقوال الأكابر.
|
|