*
عشر به معنی یک دهم، نام یک عبارت و وظیفه ی مخصوص بندگان است که از ما حصل زراعت و از تمامی چیزهایی که از زمین روئیده و بدست میآید، پرداخت میشود. اگر زراعت به صورت دیم بوده و فقط با آب باران و یا با آب سیل بدون نصب موتور و پمپ، به خودی خود آبیاری شود، یک دهم، (عشر) واجب شده و اگر با آب چاه و بوسیله ی نصب موتور پمپ آبیاری شود، در اینصورت نصف عشر (یک بیستم) واجب میگردد.

زکات نام یک وظیفه و عبادتی است که از طلا و جواهرات، وجوه نقد، مال التجارة، اشیاء و وسائلی که در معرض فروش هستند، و نیز از حیوانات اهلی و خانگی پرداخت میشود.
دادن زکات اموال، برای کسی که صاحب یک حد نصاب شرعی بوده و یک سال قمری نیز از آن سپری شده باشد، واجب میگردد.

در دادن زکات موارد ذیل باید لحاظ شود:
الف: مال و دارائی زکات دار، اموالی هستند که مازاد بر حاجت اصلی شخص است. لذا وسایل و چیزهائی که در زندگی روزمره، مورد استفاده قرار گرفته و قصد فروش آنها نیز وجود نداشته باشد، جزو حاجات اصلی محسوب میشوند و هیچگونه زکاتی به آنها تعلق نمیگیرد.

ب: در طلا، حد نصاب شرعی 20 مثقال و در نقره 140 مثقال است که در شرع مقدس اسلام دارا بودن این مقدار از طلا و نقره، غنی و تمول محسوب میشود. لذا از 20 مثقال طلا، نیم مثقال طلا و از 140 مثقال نقره 3.5 مثقال نقره به عنوان زکات واجب میگردد که میتوان خود آن را یا قیمت آن را به پول رایج کشور پرداخت کرد.

ج: در وجوه نقد، حد نصاب شرعی غنی و پول دار بودن، از کمترین حد نصاب شرعی که همانا حد نصاب نقره است محسوب میشود. لذا برای شخصی که به اندازه 140 مثقال نقره وجه نقد داشته باشد، از نظر شرع مقدس اسلام پولدار محسوب شده و دادن یک چهلم آن به عنوان زکات واجب میگردد.

د: در مورد احشام و حیوانات خانگی، چریدن آنها در بیرون از خانه و در مراتع در اکثر مدت سال شرط است. لذا به حیواناتی که در اکثر مدت سال از خانه تغذیه میشوند، اگر چه تعداد آنان به هزاران رأس برسد، هیچگونه زکاتی تعلق نمیگیرد.

ه: احشام خانگی حیواناتی هستند که در شرع مقدس اسلام و در مذهب، حد نصاب معینی برای آن ذکر شده است، حیواناتی از قبیل شتر، گاو، گوسفند، بز

و: حد نصاب شرعی در شتر، 5 نفر، در گاو 30 رأس، در گوسفند و بز 40 رأس میباشد که در کلیه این موارد، در کمتر از حد نصاب آن هیچگونه زکاتی واجب نمیگردد.

ز: از محصولات کشاورزی و میوه جات و باغات، به علت وجوب عشر، زکات واجب نمیباشد.

ج: از وسایل و اجناسی که در بالا هیچ نامی از آنها به میان نیامده است همچون تلویزیون و ضبط صوت، اجاق گاز، بخاری، موتور سیکلت، اتومبیل، اتو برقی، قوری، استکان و لیوان، ظروف آشپزخانه، تشک، بالش و پتو و به طور کلی چیزهایی که داخل هیچ یک از بندهای فوق نمیگردنند، اگر آنها به نیت فروش و کسب تجارت خریداری شده باشند، زکات واجب بوده و اگر به نیت استفاده خریداری شده باشند و لو تعداد آنها زیاد باشد، هیچگونه زکاتی به آنها تعلق نمیگیرد.

زکات تفصیلی احشام ـ شتر

در کمتر از پنج شتر هیچگونه زکاتی نیست و در بیشتر از آن به شرح ذیل است:
5 شتر یک گوسفند
10 شتر دو گوسفند
15 شتر سه گوسفند
20 شتر چهار گوسفند
25 شتر یک بنت مخاض (شتری که یک سال را کامل نموده و داخل سال دوم شده است)
36 شتر یک بنت لبون (شتری که دو سال را تمام کرده و داخل سال سوم شده است)
46 شتر یک حِقّه (شتری که سه سال را کامل کرده و داخل سال چهارم شده است)
61 شتر یک جزعه (شتری که چهار سال را تمام کرده و داخل سال پنجم شده است)
76 شتر دو بنت لبون
91 شتر دو حقه
125 شتر دو حقه و یک گوسفند
130 شتر دو حقه و دو گوسفند
135 شتر دو حقه و سه گوسفند
و...

زکات تفصیلی احشام ـ گاو

در کمتر از 30 گاو هیچگونه زکاتی نیست. و در بیشتر از آن، به شرح ذیل است:
در 30 گاو یک تبیع (گاوی که یک سال را تمام کرده و داخل سال دوم شده است)
در 40 گاو یک مسن (گاوی که دو سال را تمام کرده و وارد سال سوم شده است)
در 41 گاو یک مسن و یک چهلم قیمت مسن
در 42 گاو یک مسن و دو چهلم قیمت مسن
در 43 گاو یک مسن و سه چهلم قیمت مسن
در 44 گاو یک مسن و چهار چهلم قیمت مسن
در 45 گاو یک مسن و پنچ چهلم قیمت مسن
در 46 گاو یک مسن و شش چهلم قیمت مسن
در 47 گاو یک مسن و هفت چهلم قیمت مسن
در 48 گاو یک مسن و هشت چهلم قیمت مسن
در 49 گاو یک مسن و نه چهلم قیمت مسن
در 50 گاو یک مسن و 10 چهلم قیمت مسن و یا به عبارتی یک چهارم قیمت یک مسن.
و...

زکات تفصیلی احشام ـ گوسفند و بز

در کمتر از چهل رأس گوسفند و یا بز زکاتی نیست و در بیشتر از آن به شرح ذیل است:
در 40 گوسفند یک گوسفند
در 121 گوسفند دو گوسفند
در 201 گوسفند سه گوسفند
در 400 گوسفند چهار گوسفند
در 500 گوسفند پنچ گوسفند
در 600 گوسفند شش گوسفند
زکات گوسفند و بز برابر است و هیچگونه تفاوتی بین این دو در دادن زکات وجود ندارد. در دادن زکات گوسفند یا بز، باید هر دو یک سال را به پایان برده و داخل سال دوم شده باشند. همچنین در زکات میان گوسفند نر و ماده هیچگونه تفاوتی وجود ندارد.